• 24 december 2020 - Géén topsport

    Veldrijden is géén topsport, de 60 deelnemers die zich hadden aangemeld voor het NK veldrijden zijn géén topsporters. Zwart op wit staat het zo in het besluit waarmee burgemeester Pieter van Maaren - op advies van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid - een streep heeft gehaald door het NK op 10 januari langs de wallen van het vestingstadje Zaltbommel.



    Géén topsporter - zo geldt dat ook voor Mathieu van der Poel, de wielrenner van 2019 én 2020, de sportman van vorig én vrijwel zeker ook dit jaar als die verkiezing gewoon was doorgezet, zoals in de meeste andere landen. Zo geldt dat ook voor de vrouwen die overal elke cross domineren.



    Géén topsport - zo wordt dus geoordeeld over veldrijden, een tak van het wielrennen die afgelopen zondag nog een uur topspanning te zien gaf op tv met een driekamp rond de Citadel van Namen. Strijd op de grens van het lichamelijk vermogen en mentale kracht, door drab en derrie.



    Hoe komt zo'n verbod in Zaltbommel tot stand? In zijn burgemeesterskamer baseerde Van Maaren zich op een lijst waarop veldrijden, ja zelfs al het wielrennen, ontbreekt. Wél korfbal, wél rolstoelbasketbal, wél squash, wél badminton, wél zaalvoetbal en nog 20 andere sporten. Allemaal topsport en tijdens de lockdown toegestaan op het hoogste nationale niveau. 



    Met die lijst heeft NOC*NSF na lang aandringen een reeks ontheffingen kunnen afdwingen bij sportminister Tamara van Ark. De bonzen van de wielrenunie bleken niet in staat zich sterk te maken voor hún sport. Zo'n lijst maakt het adviserende instanties als GGD en Veiligheidsregio makkelijk om elk risico uit de weg te gaan.



    Geen NK veldrijden dus in de vrije natuur langs de Waal, afgesloten voor publiek, op een zondag dat de kerken in dezelfde gemeente vol mogen blijven lopen. ,,Met ons plan is Zaltbommel op 10 januari het veiligste plekje van Nederland", betoogde Roy Schimmer, voorzitter van de organisatie, tevergeefs. Veiliger ook dan Hulst waar een week eerder een wereldbekerwedstrijd veldrijden wél mag doorgaan?



    Ook daar in Zeeuws-Vlaanderen hebben GGD, Veiligheidsregio en burgemeester de risico's moeten afwegen. En het virus zal er heus niet minder boosaardig zijn dan aan de Waal.

  • 19 december adamsappel

    Ze vinden haar té glamoureus, té verleidelijk om goed te kunnen schaken. Op het verwijt van de bobo's in de mannenwereld van het schaken reageert ze gevat. 'Schaken is makkelijker als je géén last hebt van je adamsappel', zegt Beth Harmon in de Netflix-serie The Queen's Gambit.



    Beth Harmon is een krachtige, inspirerende jonge vrouw met bobkapsel en grote bruine ogen. Met haar als (fictief) hoofdpersonage komen tv-kijkers over de hele wereld de coronagijzeling door. Ze verlost schaken van het muffige imago, opgebouwd door kettingrokende mannen, geobsedeerd door de stukken op het bord.



    Veel méér dan een jonge, moderne wereldkampioen als Magnus Carlsen, maakt Beth Harmon schaken weer prikkelend. Er is sprake van een ware rage. In de winkels zijn de schaakspellen uitverkocht, online wordt meer dan ooit geschaakt.



    Een bijzondere ontwikkeling, juist nu denksportclubs vanaf 2022 btw moeten afdragen over de contributie-inkomsten omdat schaken, bridge en dammen niet langer als sport worden beschouwd. In de kranten is schaken van de sportpagina's geschrapt. Het jaarlijkse toernooi in Tilburg, dat als het sterkst bezette ter wereld gold, verdween in 1999 na 21 edities van de kalender.



    Vrouwen waren nooit goed genoeg voor Tilburg. Bij hoge uitzondering mocht vrouwen-wereldkampioen Jun Xie in 1994 wel tegen de mannen spelen, alleen maar omdat er tegelijk een vrouwentoernooi werd gespeeld waaruit haar uitdaagster voor een WK-tweekamp moest voorkomen. Geen mannelijke toeschouwer volgde hun partijen.



    De befaamde grootmeester Jan-Hein Donner (1927-1988) was toen al overleden, anders had hij opnieuw zijn gelijk willen halen. 'Vrouwen kunnen niet schaken', schreef Donner in 1968, in de hoogtij van de Dolle Mina's. Woedende reacties volgden. 'Meneer Donner, u discrimineert. U zegt eigenlijk dat negers niet kunnen schaken', werd hem verweten. 'Nee, mevrouw', antwoordde Donner. 'U begrijpt mij niet goed. Negerinnen kunnen niet schaken.'



    Vrouwen vormen met hun 8 procent nog altijd een flinke minderheid binnen het mannenbastion. Des te opmerkelijker is het dan ook dat met Beth Harmon een vrouw naar voren is gekomen die schaken weer populair maakt.



  • 12 december 2020 - Liplezers

    Spraakzieners worden ze genoemd, afgeleid van spraakafzien. Het gaat daarbij niet alleen om de lippen, maar om de gehele gezichtsuitdrukking. Laten we die experts hier maar gewoon liplezers noemen. 


    Liplezers spelen een hoofdrol in de opsporing van FC Den Bosch-supporters die zich vorig jaar racistisch misdroegen tegen Excelsior-speler Ahmad Mendes Moreira. Maandag laat het Openbaar Ministerie (OM) op Omroep Brabant beelden zien in de hoop tv-kijkers tot bruikbare tips te verleiden.


    Racistische uitingen zullen er nauwelijks hoorbaar zijn. Volgens het OM hebben liplezers al voldoende bewijs aangeleverd voor strafrechtelijke vervolging. Nu nog hun namen.


    Wonderlijk is het deze stap, dertien maanden nadien. In de dagen na het veelbesproken incident is op de opnamen van FC Den Bosch en FOX Sports beeldje voor beeldje nagegaan wie als daders kunnen worden aangemerkt. Club, politie én liplezers ontdekten er 18, van wie er zeven een stadionverbod kregen. Slechts twee daders kon daadwerkelijk racisme worden aangewreven. Allebei kregen ze een langlopend stadionverbod.



    Die 18 namen zijn allemaal bekend; bij de club, bij de politie. Nieuwe beelden zijn er niet. Toch duiken er nu ineens twee nieuwe gezichten op. Mag ik dat raar vinden?


    Toevallig is het dat deze tv-opsporingsactie direct volgt op een nieuw geval van racisme in het voetbal. Vanuit het stadion van Paris Saint-Germain was dinsdag zelfs te horen hoe de assistent-coach van het Turkse Basaksehir voor negru werd uitgemaakt, door het hulpje van de scheidsrechter nog wel.


    Toeval, ja, maar geen opportunistische actie volgens het OM. De tv-opnamen voor Omroep Brabant waren eerder al gemaakt.


    FC Den Bosch wordt er wel opnieuw mee geassocieerd. Gebrandmerkt is de club al, als symbool van racisme in het Nederlandse voetbal.



    De vraag blijft nog altijd hóe proportioneel de massieve toorn was die op FC Den Bosch neerkwam. De twee racisten met een stadionverbod worden niet eens strafrechtelijk vervolgd. Maar nu wel twee nieuwe gezichten! Hebben liplezers dan eindelijk die altijd merkwaardige, kwalijk klinkende kraaiengeluiden vanuit de Bossche aanhang kunnen ontleden?

  • 5 december 2020 - Hersenschade

    Té vaak gekopt? Henk van Rooij lacht, maar mijn vraag ontgaat hem. Op zijn kamer in een zorgpark in Vught brokkelt zijn geheugen af, aangetast door alzheimer.


    Het is een ziekte die méér oud-voetballers beet heeft; 3,5 keer vaker zelfs dan niet-voetballers volgens Britse onderzoeken. Vijf spelers uit het Engelse wereldkampioenenelftal van 1966 zijn er door getroffen. Van dat vijftal leeft alleen nog Bobby Charlton. Hun lot, én dat van veel andere oud-spelers, voedt in Engeland een breed gevoerde discussie over de effecten van kopballen.


    Henk van Rooij (72) heeft als prof tot zijn 35ste veel gekopt. We hebben nog samen gespeeld - nee, niét op het hoogste niveau. Nu we tegenover elkaar zitten, lichten zijn ogen op bij namen en foto's van spelers bij Wilhelmina, FC Den Bosch, DESK, Roda JC, NAC, Willem II, KV Mechelen en het Nederlands Militair Elftal. Met vier verschillende clubs promoveerde Henk van Rooij naar de hoogste klasse. Overal ging hij op de schouders.


    Zijn techniek aan de bal, met rechts, was 'bovengemiddeld', zoals hij het zichzelf nog wel herinnert. Met zijn lengte van 1.93, en als spits, was het vanzelfsprekend dat ook het hoofd van Henk van Rooij vaak werd gezocht.


    Hij heeft er veel op getraind, aan de kopgalg ook - in een tijd dat de ballen nog van zwaar leer waren en ze modder en regendruppels opzogen. Zijn dochter heeft wel eens aan de artsen gevraagd of het aan de vele kopballen kan liggen, zoals het haar vader nu vergaat. 'Zou goed kunnen', was het sobere antwoord.


    Diverse internationale onderzoeken wijzen al jarenlang uit dat de stootbelasting bij kopballen, zeker op jonge leeftijd, op den duur tot hersenschade kan leiden. In de Verenigde Staten en Schotland geldt daarom al enkele jaren een kopverbod voor de jongste jeugdcategorieën.


    De KNVB wacht lopend onderzoek in Nederland af en adviseert alvast om voor deze kinderen foamballen of hele lichte ballen te gebruiken. 'Schuimballetjes', noemen ze dat bij Ajax. Ook PSV laat op dit niveau alleen aangepast lichte ballen toe. Is dat genoeg?



    Jeugdkeepertjes wapenen zich steeds vaker met een helm. Op strakkere regels voor kopballen blijft het nog altijd wachten.

  • 28 november 2020 - Djalma

    Mijmerend over Maradona slingeren mijn herinneringen door Mexico, Berlijn, Rome en Napels - als een heerlijke dribbel van Diego. Op het hoogste niveau heb ik hem mogen bewonderen, uitgesmeerd over tien wedstrijden. Zalige momenten.



    Op zijn triomftocht naar de wereldtitel in 1986 sleepte Maradona mij mee in zes wedstrijden. Brute charges uit Zuid-Korea (Jung-Moo Huh!), Italië, Bulgarije, Uruguay en Duitsland (Rudi Völler!) trotseerde hij veelal met een superieure glimlach, steeds was hij iedereen te snel af.



    Tussen al die souvenirs aan rushes, trucs en gave balbehandeling komt de laatste donderdag van maart 1988 naar boven. Witte Donderdag in Berlijn, toen West-Berlijn, vlak bij de Muur die er nog stond.



    Argentinië was neergestreken in het sjiekste hotel van de stad. De wereldkampioenen van 1986 deden mee aan een vierlandentoernooi. Diego Maradona kon je nog aanraken, je mocht hem nog een hand geven.



    In de lobby van het hotel hadden handtekeningenjagers, bewonderaars én aasgieren vrij toegang. Sjofeltjes gekleed rende Maradona drukdoenerig door hal en gangen. Als het hem te veel werd, beklaagde hij zich bij het hotelpersoneel. 'Herr Maradona voelt zich lastig gevallen', hakkelde de receptionist toen de hal dan toch ontruimd moest worden.


    Van dichtbij volgde ik samen met Jorge Valdano het pandemonium. Maradona was dan wel de alleskunner in de Argentijnse ploeg, Valdano het geweten. ,,Diego is al druk van zichzelf, hij wil graag veel familie om zich heen hebben", wist Valdano.


    Met zijn zevenen waren ze vanuit Napels in een privévliegtuig meegekomen naar Berlijn. Ouders, schoonouders, zijn vrouw, zijn broer én dochtertje Djalma, die twee dagen later haar eerste verjaardag zou vieren.


    Ook Djalma deinde mee in de gekte rond haar vader. Overal waar Diego heen ging, werd ze in zijn armen meegezeuld, totdat uitgestalde poppen in een vitrine haar ogen lieten dansen. Ja, zo'n pop, die wilde ze graag hebben. Twaalfhonderd mark kostte, de pop. Het personeel opende de vitrine en papa straalde nog zonniger dan zijn dochter.



    Het is zo'n moment waarop Diego Maradona kind mocht zijn. Het kind in hem is nooit gestorven.

  • 21 november 2020 - Verlaten

    Bijna zes weken liggen de competitiesporten al grotendeels stil. Pretparken, musea, bioscopen, theaters, sportscholen en zwembaden zijn weer open, maar zelfs de topcompetities wachten verder op de zegen uit Den Haag.


    Tamara van Ark, de derde minister van sport in acht maanden, was maandag online te gast bij de verzamelde sportbobo's. Niets zei ze over hervatting van de competities, zelfs geen enkele vraag kreeg ze hierover.


    Heeft Tamara van Ark wel enige weet van het sportlandschap? Zonder na te denken liet ze hervatting toe van de eredivisie vrouwenvoetbal, alleen maar om geen verschil te maken tussen man en vrouw.


    Minstens gelijkwaardig is het niveau voor circa 1500 sporters in de top van hockey, basketbal, ijshockey, handbal, volleybal, korfbal, waterpolo en rugby. Velen daarvan behoren tot de duizend topsporters voor wie al een uitzondering geldt. Ze worden alleen nog serieus genomen wanneer Mark Rutte mag meegloriëren bij titels en olympische medailles. Ze zijn op dezelfde hoop gesmeten met de zaterdagvoetballers van DESK 4 in Kaatsheuvel.



    Tilburg Trappers mag wél aan de competitie meedoen, in Duitsland waar het in 2015 asiel heeft gekregen bij gebrek aan serieuze tegenstand in Nederland. De thuiswedstrijden zijn omgezet in uitduels. Om als team te kunnen trainen, reizen de ijshockeyers elke woensdag naar het Duitse Wesel, 300 kilometer vice versa.


    Ze zitten wekelijks langer in de bus dan dat ze op het ijs staan. ,,We zijn net vrachtwagenchauffeurs", merkte de coach al op. Hilarisch, maar treurig tegelijk.


    De sporters in de topcompetities voelen zich verlaten; niet gesteund in de hoogste sportkringen, niet in de politiek. Het is tekenend voor het gebrek aan daadkracht en eensgezindheid in de topsport, voor het geringe begrip bij de politici.


    Niet alleen topsporters worden getroffen, ook de honderdduizenden aanhangers. Ze missen hun club; hun spanningsmomentjes, hun emotie bij winst of verlies. Met een livestream waren ze al blij geweest.


    De pleitbezorgers ontbreken. Cornald Maas kwam op voor kunst en cultuur, Arie Boomsma zette een grote bek op voor de sportscholen, Barbara Barend deed het voor het vrouwenvoetbal. Wie volgt?

  • 14 november 2020 - Bossche koek

    Wie kan zich voorstellen dat ruim honderd jaar geleden bommen werpen nog als sport gold? Én, dat een koekjesfabrikant uit Den Bosch piloten leverde aan Turkije om oorlog te voeren. Aviateurs, zo werden deze vliegende 'sportievelingen' genoemd.


    'In sportieve kringen is men er vol van', schreef het dagblad De Maasbode in 1911 over de Bossche inmenging in de Italiaans-Turkse oorlog, de eerste oorlog met luchtbombardementen uit vliegtuigen. Het stond in de sportrubriek (!), óók in andere kranten. In De Revue der Sporten was vliegen wekelijks een belangrijke sport.


    Op de Bossche 'koekjes' voor Turkije werd ik attent gemaakt door Roger Rossmeisl, fervent aanhanger van Willem II en co-auteur van het boek Kampioenen '14-'18, over voetbal in de Eerste Wereldoorlog.


    Het vergeten oorlogsverhaal is terug te vinden in oude kranten op delpher.nl. De koekjesfabrikant, ene H. Blom, was tevens eigenaar van de Compagnie Internationale d'Aviation, kortweg Aviator. Zo noemde Blom zijn bedrijf, actief in de luchtvaart, toen hij in een Frans tijdschrift piloten en vliegtuigen ronselde voor een 'vreemde mogendheid'.


    In de praktijk ging het om Turkije, dat Tripoli terug wilde veroveren op Italië. Tientallen vliegers uit Frankrijk, België en Engeland meldden zich. Voor 6000 francs per maand wilden de handlangers van Blom de stuurknuppel best even loslaten om een bommetje te kunnen gooien op Tripoli.


    De Turkse regering had contact gezocht met Blom nadat zijn huisarts op een zeereis een Turkse minister had behandeld. Na de oproep in Frankrijk kreeg de bijzondere actie van Blom ook bekendheid in Nederland. Daardoor ging op het ministerie van Buitenlandse Zaken snel het alarm over, bevreesd dat Nederland hiermee de neutraliteit zou schenden.


    Daarom meldden zich op zaterdag 16 december 1911 de officier van justitie en de commissaris van politie bij Blom. Ze namen alle documenten in beslag die betrekking konden hebben op contacten met Turkije.


    Of er daarna nog gebombardeerd is door de aviateurs van Aviator hebben de kranten niet meer vermeld. De affaire vervloog snel, maar de vraag blijft hangen: was dit sport, óf simpelweg kluchtige waaghalzerij?


  • 7 november 2020 - Mallemolen

    Pelé, Maradona, Iniesta, ja, zelfs die altijd stoere Buffon overkwam het. Een wereldelftal kunnen we samenstellen met voetballers die te kampen hebben gehad met een depressie.


    Zo uitzonderlijk is het dus niet wat Gregory van der Wiel moet doormaken. Op zijn persoonlijke website opende hij deze week zijn hart. Niet langer wil hij verzwijgen waarom zijn voetbalcarrière, op zijn 32ste, intussen vijftien maanden stil ligt; waarom RKC Waalwijk al drie maanden op hem moet wachten.


    Met zijn openbaring oogstte Gregory van der Wiel hartverwarmend veel begrip. Gelukkig rust er geen taboe meer op een depressie. Gelukkig hoorden we nu geen reacties zoals acht jaar geleden nog toen Ibrahim Afellay in een onbezonnen bui over René van der Gijp uitriep: 'Iemand die jarenlang depressief is geweest, kan ik niet serieus nemen.'


    Thuis in Los Angeles werd Gregory van der Wiel vorig jaar geconfronteerd met zijn ziekte. Zijn pogingen om onderdak te vinden bij een club in de Verenigde Staten waren mislukt. Het mallemolen-leventje van de topvoetballer was ontregeld.


    De prestatiedrang die zijn wisselende emoties steeds had verdreven, was hem ontvallen. Frustratie en teleurstelling, blijdschap en voldoening, kon hij niet meer kwijt op een voetbalveld. Relaxend op de bank kwamen de paniekaanvallen en angstvisioenen. Chillen sloeg om in gillen.


    Gregory van der Wiel laat zien dat ook topvoetballers hun menselijke, kwetsbare kanten hebben. Hij speelde op zijn 22ste met Oranje in de finale van het WK, hij beleefde mooie jaren bij Ajax, in Parijs, in Toronto. Zijn bekendheid leidde tot zakelijke successen. Trots mag hij zijn op zijn prachtige vriendin en schattige dochter.


    Uiteindelijk blijkt dan toch dat met voetbal een basiselement uit zijn ogenschijnlijk luxe leven is weggevallen. Daarom wil hij weer aan de slag; bij RKC nota bene, in de luwte van Waalwijk. Groter kan de tegenstelling met Paris Saint-Germain haast niet zijn.


    Maar ook bij de minst bedeelde club van de eredivisie zal Gregory van der Wiel de vastgebeitelde drive in hem niet kunnen verloochenen. Benieuwd ben ik daarom hoe hij, met zijn status van topvoetballer, daarmee zal kunnen omgaan.




  • 31 oktober 2020 - Geraldo

    Alsof hij nog niet genoeg aan en óp zijn hoofd heeft, lanceerde Memphis Depay deze week een eigen kledinglijn, Memphis Depay Clothing, kort gezegd MDC. Anders dan we van hem zijn gewend, levert hij 'cleane, simpele, draag- en betaalbare kleding'. Daarvoor kun je toch ook naar Zeeman, denk ik dan.



    Voor de presentatie, mét toepasselijk logo, koos Depay zijn account op Instagram. Inmiddels is het filmpje zo'n 80.000 keer bekeken.



    Memphis Depay is met 10,1 miljoen followers de meest bekeken Nederlandse sporter op Instagram, vlak voor Virgil van Dijk (10 miljoen) en Frenkie de Jong (7,6 miljoen). Max Verstappen (3,6 miljoen), Rico Verhoeven (1,6 miljoen) en Sven Kramer (194.000) blijven ver achter bij de voetballers.



    Sporters met zo'n bereik behoren tot de influencers. Zo noemen de Insta-sterren zich die hun fans zozeer hopen te beïnvloeden dat er commerciële munt uit wordt geslagen.



    De oogst valt meestal zwaar tegen, mag je concluderen uit een recent onderzoek van NRC. Op de bijgevoegde ranglijst staat ná Michael van Gerwen (249.000) ook Nieky Holzken met 223.000 volgers op Instagram. Het zijn getallen waarbij ik me steeds afvraag, waar ze zoveel belangstelling vandaan halen.


    Nieky Holzken (36) is een kickbokser uit Helmond, die al een jaar lang geen enkele wedstrijd heeft gebokst. Zeven keer is hij tot wereldkampioen uitgeroepen, wat in het kickboksen niet eens bijzonder is - met zoveel verschillende bonden, met zoveel gewichtsklassen.


    Inmiddels heeft ook Geraldo, zijn zoontje van veertien, de status van influencer bereikt. Vier jaar geleden verscheen hij al in deze krant en in beeld op Omroep Brabant nadat het joch een tegenstandertje, even jong, in elf seconden had afgeranseld.


    Geraldo Holzken heeft nu ruim 52.000 supporters op Instagram en hij is 'ambassadeur' van een sportkledingmerk in de vechtsport. ,,Geraldo is de nieuwe ster aan het firmament. Over twee jaar is hij zestien. Dan is het een knappe afgetrainde gast die in één adem wordt genoemd met een merk", mocht sportmarketeer Bob van Oosterhout vorige week in deze krant toeteren.


    Een volle pagina aandacht kreeg Geraldo. Ja, zo wordt Geraldo vanzelf een merk.



  • 24 oktober 2020 - Tobsporters

    Ongelijk behandeld voelen ze zich. Hun onbegrip laat zich niet verjagen, hoezeer ook topsporters beseffen dat het coronavirus ingrijpende bestrijding vergt. Tobsporters zijn het nu hun competities stil liggen.


    ,,Het doet pijn als je zo wordt weggezet als amateursporter", zucht Lidewij Welten, veelvoudig kampioene op Olympische Spelen, WK's en EK's. Hockey biedt haar een fulltime-beroep. Ze traint intensiever én langer dan de gemiddelde profvoetballer, voor wie de heilig verklaarde bubbel vaak niets voor blijkt te stellen.


    ,,Topclubs in het basketbal doen qua professionaliteit niet onder voor de gemiddelde voetbalclub in de eerste divisie", zegt Bob van Oosterhout van Heroes Den Bosch, een club met Nederlandse en buitenlandse profs, met internationals uit Irak en Slovenië.


    Hockeyers en basketballers trainen nu zonder te duelleren, in groepjes van maximaal vier, anderhalve meter afstand moeten ze daarbij steeds houden. Topsport zonder ziel. De ijshockeyers van Tilburg Trappers kregen donderdag plotseling te horen dat ze niet eens meer mochten trainen, hoewel hun (Duitse) competitie op 6 november begint. Het dictaat van de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant werd gisteren alsnog teruggedraaid. Heel anders weer oordeelde diezelfde donderdag de Veiligheidsregio Brabant-Noord met het besluit het EK Veldrijden in Rosmalen op 7 en 8 november wél te laten doorgaan.


    De richting is zoek in het corona-beleid voor de sport. Als meetlat geldt een lijst met 79 'topsportlocaties', bedoeld voor trainingen én wedstrijden van circa duizend topsporters. De lobby van de grote sportbonden, de olympische medailleleveranciers, heeft hier nadrukkelijk zijn werk gedaan.


    Wie die lijst op de website nocnsf.nl/ topsportaccommodaties doorloopt, blijft verwonderd achter. Het IJssportcentrum in Tilburg, waar Trappers speelt en traint, is alleen bedoeld voor langebaanschaatsen. Maaspoort, locatie voor basketballers en interlands in volleybal en handbal, staat er niet op. De hockeystadions in Den Bosch en Eindhoven ontbreken ook.


    Wél vinden we hier een skatebaan in Den Bosch, de handbooghal van Landmans Unie in Schijndel, de luxueuze golfbaan in Cromvoirt en een poolbiljartcentrum in Eindhoven. Allemaal topsport?

  • 17 oktober 2020 - Aanbidding

    Op het plein voor stadion De Vliert heeft de Mariaverering een filiaaltje gekregen, een miniversie van de kapel in de Sint-Jan. Achter de tralies van een vogelkooitje wacht de Zoete Lieve Moeder van Den Bosch op aanbidding. Voetbal is hier een buitenkerkelijke vorm van religie, zoals sociologen wel eens betogen.


    De bedoeling is dat supporters een kaarsje, een waxinelichtje, opsteken voor FC Den Bosch. ,,De club kan wel wat hulp van bovenaf gebruiken", zegt kunstenaar Ralph Posset, die zijn idee als fervent supporter gestalte gaf.


    Toepasselijk kun je de relatie noemen. FC Den Bosch speelt in het blauwwit van Maria, in de hoofdstad van Brabant, de provincie met veel van zulke veldkapelletjes. De jaarlijkse Maria-omgang dateert van 1866 toen de cholera-epidemie 299 doden in Den Bosch vergde.


    In deze kommervolle corona-tijden zucht ook FC Den Bosch onder de beperkingen. De kassa's zijn dicht, de sponsorinkomsten blijven achter. Het stadion moet leeg blijven. Naargeestig stil is het er bij de wedstrijden.


    De supporters zijn aangewezen op live-tv van FOX. Ze hebben hun clubtrouw betoond in ruim 1500 seizoenskaarten, veel méér zelfs dan vorig seizoen. Niet langer mogen ze met honderden tegelijk, zoals ze gewend waren, hun club volgen; naar Leeuwarden, naar Maastricht, kriskras het land door op vrijdagavond.


    De stilte in De Vliert heeft ook een keerzijde die Erik van der Ven, de coach van FC Den Bosch, deze week welgevallig moet zijn geweest. Zó meelevend zijn de fans doorgaans dat ze hem grof verwenst hadden bij de nederlaag maandag tegen hekkensluiter Helmond Sport. Hun fluitconcert en spreekkoren hadden hem striemend gepijnigd na een treurige eerste helft op donderdag tegen kandidaat-koploper Almere City FC.


    Geen fan zou begrepen hebben waarom de al zo lang volstrekt uitgebluste Paco van Moorsel steeds mocht blijven spelen; waarom een gratis geleende speler van AS Monaco, voormalig Belgisch jeugdinternational, na twee maanden nog altijd niet mag meedoen. Nu de kritische stem vanaf de tribunes ontbrak, kon FC Den Bosch tegen Almere alsnog zonder druk van buitenaf in het gareel komen. Alsof de coach halverwege Maria had aanbeden.

  • 10 oktober 2020 - Edelreservist

    De scepsis zoemde door de Concertzaal. Op het podium in Tilburg stond Wim Kieft - ja, ook voormalige voetballers mogen tegenwoordig meedelen in de cultuursubsidies. Zojuist was bekend geworden dat Mario Götze bij PSV gaat voetballen, de maker van de goal waarmee Duitsland wereldkampioen werd in 2014.


    ,,Waarom ga je naar PSV als je wereldkampioen bent? Na dat mooie doelpunt in de WK-finale is het niet veel meer geweest met hem", smaalde Kieft. De zaal grinnikte. Een vluchtige populariteitspoll had al uitgewezen dat PSV weinig supporters telde onder de pakweg 150 bezoekers.


    Wim Kieft vertolkte vooral de stemming buiten het stadion van PSV. Want, wat mogen we verwachten van Mario Götze? Hij was 22 jaar en al aan zijn 35ste interland toe toen hij als invaller binnen een kwartier wereldberoemd werd tegen Argentinië. ,,Laat de hele wereld zien dat je beter bent dan Messi", had de bondscoach hem meegegeven.


    Mario Götze was voortaan hét troetelkind van het Duitse voetbal. Maar nooit kon hij nog tippen aan Messi. Een stofwisselingsziekte schakelde hem in 2017 langdurig uit. Zijn laatste interland draagt een baard van drie jaar. Bij Borussia Dortmund werd hij steeds vaker slechts invaller, een luxe baantje voor een jaarsalaris van tien miljoen. Edelreservist, werd Götze genoemd.


    Voetballen kan Mario Götze niet verleerd zijn. Maar wat is er over van zijn veelgeprezen handelingssnelheid, van zijn fysieke vermogen? Waarom ontloopt de Duitse WK-held de confrontaties in de Bundesliga, op zijn 28ste al, en kiest hij voor een club die in de eredivisie meestal superieur moet zijn aan de tegenstander?


    Het binnenhalen van Götze door PSV doet geforceerd aan; nóg een miljoenenverdiener erbij na Zahavi, Sangaré en Max. Drie miljoen euro per jaar strijkt Götze volgens de Duitse media op bij PSV. Ook daarop zullen zijn collega's hem gaan beoordelen. Ambitieuze, veelbelovende jongelingen als Ihattaren, Gakpo en Madueke hebben al aangetoond dat ze niet zomaar genoegen hoeven te nemen met invalbeurten, ook al zijn er nu elke wedstrijd liefst vijf wissels toegestaan.


    En zo kan de scepsis van Wim Kieft ook wel eens doordringen tot de kleedkamer van PSV.



  • 3 oktober 2020 - Stampei

    Ze raken er niet over uitgepraat in België, ze grommen maar door, de hele week al. Tot in Goirle moet hun getier zondag te horen zijn geweest, opgehitst door de Vlaamse tv-commentatoren. Simpelweg omdat Wout van Aert géén wereldkampioen wielrennen is geworden.  


    Het is allemaal de schuld van Primoz Roglic, zijn collega bij Jumbo-Visma. Zondag waren ze voor één dag géén ploeggenoten. Want bij een WK wielrennen vormen niet de merkenploegen maar landgenoten de teams, al 99 jaar.


    Primoz Roglic had dat maar even moeten vergeten, vinden ze in België, toen Julian Alaphilippe na bijna zeven uur koersen alleen op kop kwam. Zelf had Van Aert de kracht niet meer om de Fransman te achterhalen. Daarom had Roglic hem moeten helpen, zeggen ze in België. Zo had 'die Sloveen' wat terug kunnen doen voor alle inspanningen waarmee Van Aert hem had bijgestaan in de Tour de France. Tja...


    Hoezeer Van Aert het ongenoegen probeerde te temperen, het wilde niet helpen. 'Primoz kon niet harder', zei hij berustend. Weinigen wilden hem geloven.


    Nergens laaien de gemoederen rond het wielrennen zo hard op als in België. Ze hebben zich bijna 500 dagen lang niet druk gemaakt over een regeringscrisis, maar zelfs in coronatijd overstijgt het wielrennen alles.


    Het gekrakeel roept herinneringen op aan het WK veldrijden in 2000 toen Richard Groenendaal in zijn eigen Sint-Michielsgestel wereldkampioen werd. Sven Nys gold als de grote favoriet, maar de titel ging naar zijn collega van Rabo. 


    Tevergeefs wachtte Nys die middag op steun van zijn landgenoot (én rivaal) Mario De Clercq. Ondertussen spookte door het hoofd van Nys het bevel van Rabo-ploegleider Jan Raas. 'Wié maakt me niet uit, als er maar iemand van Rabo kampioen wordt', had Raas gedicteerd.


    De hoon, massaal en grievend, ging naar Sven Nys. 'Ollander' en 'landverrader', werd hij genoemd. 'Sven heeft zijn moeder verkocht', zei Paul Herygers, oud-wereldkampioen en tv-analist, zelfs.


    Met veldrijden bemoeide Jan Raas zich zelden, die dag wel. Voor hem (én voor Sven Nys) telden slechts de teamorders. In de nu opgekomen stampei heeft de leiding van Jumbo-Visma zich niet gemengd. Ze laten dat graag aan de Belgen over.

  • 26 september 2020 - Kletsmeier

    Hoe serieus nemen ze bij RTL7 het Europees voetbal van Willem II wanneer je als tv-kijker wordt opgescheept met het commentaar van Koert Westerman? Erger kan haast niet, nog gênanter was het dan de 0-4 waarmee Willem II voor schut ging.


    De supporterscafés in Tilburg waren gesloten, maar het had er alle schijn van dat Koert Westerman wél een plekje had gevonden aan een bar, waar de tv-aanstond en voor hem gratis bier werd geschonken.


    Zó tenenkrommend was het zelfs dat tijdens de wedstrijd al op Twitter een poll werd opgezet. 'Wie van deze vier zou de beste voetbalcommentator zijn', luidde de vraag. Liefst 55 procent van de 105 stemmen ging naar 'de hond van Johan Derksen', met ruime voorsprong op Famke Louise en Teletubbie Po. Voor Koert Westerman resteerde 7 procent.


    Voor wie niet tot de gemiddeld 308.000 tv-kijkers behoorde: RTL7 had een commentator naar Tilburg gezonden die onder meer mocht beweren dat de linksback van Willem II eigenlijk een rechtsbuiten is, dat de strafschop voor Rangers gratis werd verstrekt en dat er 'niets aan de hand was' toen het bij rust al 0-2 stond.


    Een sigaretje had wellicht enige opwinding kunnen wegnemen, maar tot zijn grote ergernis moest ook de kletsmeier van RTL7 zich aan het rookverbod houden. Hij hekelde de burgemeester van Tilburg om diens ''überschijnheilige' maatregelen en sprak lovend over sfeer en gedrag van de supporters.


    Ronduit bedenkelijk waren zijn insinuaties aan het adres van de UEFA en de scheidsrechter uit Italië. ,,Die scheidsrechter fluit álles tegen Willem II, ongelooflijk, wat een vervelend mannetje. Willem II is niet belangrijk voor de UEFA. Voor de tv-markt in Schotland is het essentieel dat Rangers een beetje hulp krijgt'', kraamde de verslaggever uit.


    Onlangs nog kwam Westerman als verslaggever van FOX in opspraak met seksistisch getinte opmerkingen over de vrouwelijke clubarts van Jong PSV. ,,Een lekker ding", noemde hij haar ,,waar voetballers graag voor op de grond gaan liggen."


    Donderdag kreeg zijn geraaskal een vervolg. En ondertussen blijven we ons verbazen hoe ongezond de sentimenten bij voetbalsupporters telkens weer gevoed worden.

  • 19 september 2020 - Clubliefde

    Weggestopt in een gemeentelijke bezuinigingsnota staat het zwart op wit: 'In 2022 wordt het complex van TGG uit het areaal gehaald.' Ofwel, in begrijpelijke mensentaal: 'TGG, zoek maar uit waar je verder wilt voetballen met je 350 leden.'


    Nauwelijks voorbereid waren ze bij The Goal Getters op die kille aankondiging van de gemeente Den Bosch. De alleroudste leden van TGG, de club waar oud-profvoetballers als Björn van der Doelen, Jos Peltzer en Chris van den Dungen ooit begonnen, kregen een déja vu.


    Van origine is TGG de club van de binnenstad. Sinds de oprichting in 1948 moest het al acht keer verhuizen. Kriskras door Den Bosch - van Deuteren naar De Vliert, van Orthen naar De Pettelaarse Schans, van De Meerendonk naar De Donken.


    Na twintig jaar op De Donken waande TGG zich thuis in Den Bosch Noord. Nu voelt het zich opnieuw een verschoppeling. De gemeente moedigt TGG aan onderdak te zoeken bij OSC'45, 2500 meter verderop. Want daar komen op zondag velden vrij, nu OSC heeft gekozen voor zaterdagvoetbal. 


    Met hetzelfde gemak heeft de gemeente het plan bedacht om enkele financiële regelingen te schrappen voor de sportverenigingen. Zulke bezuinigingen kunnen het de 'stadsclubs' nog moeilijker maken om overeind te blijven.


    Al jaren tekent zich binnen de gemeente Den Bosch een tweedeling af waarin de verenigingen in de dorpskernen met groeiende ledentallen floreren terwijl sommige andere het steeds lastiger krijgen. Niet alleen TGG, ook BVV, OSC en CHC hebben het moeilijk.


    Dertig jaar geleden waren er nog méér dan 6.000 voetbalclubs met minder dan 1 miljoen leden. Nu telt de KNVB 1,2 miljoen leden, verdeeld over minder dan 3.000 clubs.


    Het zijn ontwikkelingen in een veranderende wereld waarin ook bakkers en slagers verdwijnen. Het amateurvoetbal is doorlopend in beweging. Clubs worden opgeheven, fuseren of switchen van zondag naar zaterdag. Spelers kiezen voor de zaal. Complete elftallen verkassen naar een andere club als ze hun zin niet krijgen.


    De clubliefde vervaagt, als een begrip uit het verleden. De vereniging blijft wel een sociaal bindmiddel, voor de jeugd én voor oude getrouwen. Daarom verdienen de clubs serieuze aandacht, óók van de gemeente.



  • 12 september 2020 - Circus RKC

    De wonderlijke ontsnapping van RKC Waalwijk in de eredivisie van vorig seizoen heeft deze week alsnog een reglementaire rechtvaardiging gekregen. Zolang geen 85 procent van de wedstrijden is gespeeld, telt de competitiestand niet. Een nieuwe regel om nieuw gekrakeel in de kiem te smoren.  


    Toch blijft het schrappen van de vorige ranglijst een klap in het gezicht van geheide promotiegegadigden vanuit de eerste divisie als Cambuur en De Graafschap. Toch blijft het pedant aandoen, zo triomfantelijk als de directeur van RKC diep in de coronamisère uitriep dat met handhaving van zijn club 'de enig juiste beslissing' was genomen.


    De uitzichtloosheid op behoud van de eredivisieplek, na 76 procent van de wedstrijden, is bij de clubleiding in Waalwijk omgeslagen in nieuwe hoop. Lang niet alle fans willen daarin al geloven. Van de 2.800 seizoenkaarthouders in het vorige seizoen hebben er liefst duizend nog geen nieuw abonnement besteld.


    RKC heeft die supporters nog niet kunnen verleiden met een nieuwe lichting onbekende grootheden, voornamelijk gelukszoekers en talenten die nog dromen van een carrière. Een compleet elftal met soms prachtige artiestennamen kan daaruit worden geformeerd. 


    De nieuwe cast van Circus RKC telt nogal wat spelers uit België, veel meer dan uit Brabant. In de Langstraat ontbreekt de behoefte om de trots van de fans te strelen met talenten uit de omgeving; met spelers die de supporters van nabij kennen, uit hun eigen buurt, opgegroeid bij hun eigen amateurclubje.


    RKC kent niet eens een jeugdopleiding. Het is een club met nog geen dertig spelers, van wie de helft gedurende het seizoen nauwelijks in serieuze wedstrijden wordt getest. 


    Aan de verplicht gestelde jeugdopleiding mag RKC zich onttrekken door een papieren samenwerking met FC Den Bosch onder de naam Brabant United. Een lege huls. De KNVB-vergoeding voor jeugdopleidingen gaat rechtstreeks naar FC Den Bosch.


    Niemand in Waalwijk of bij de KNVB maakt zich druk daarover. RKC is vooral een populaire ontmoetingsplek waar de middenstand van het dorp zich bij thuiswedstrijden tot lang na afloop kan vermaken. En wie er op het veld staat, en wat de uitslag is, het zal ze dan een zorg zijn.

  • 5 september 2020 - Stumpers

    Geknetterd heeft het in de kleedkamers van de eerste divisie. Weggezet als stumpers voelden de spelers zich met zoveel vette onvoldoendes bij de rapportcijfers van Voetbal International (VI).


    Ruim méér dan de helft eindigde na de eerste competitieronde in de min; liefst 136 spelers, gemiddeld bijna zeven per elftal, 34 kregen een 3 of 3,5. Een frontale veroordeling lijkt het wel van de Keuken Kampioen Divisie en van spelers van clubs als FC Den Bosch en TOP Oss.


    De waarderingen van VI vormen al méér dan vijftig jaar een traditie. Het is een veelgelezen rubriek, veelbesproken in de kleedkamer en door supporters. Spelers ontlenen status eraan, clubs laten zich er soms door leiden als ze nieuwe krachten zoeken. 


    De ranglijst van VI is 'heilig'. Het oordeel kwam altijd van journalisten, van zowel VI als regionale kranten. Soms gingen spelers zo ver dat ze hopend op een hogere score in het gevlei probeerden te komen bij zo'n rapporteur.


    In het halve jaar dat Hans Kraay bij RKC Waalwijk mee mocht doen, kreeg hij regelmatig een onvoldoende van de dienstdoende verslaggever. Als de cijfers op woensdag naar buiten kwamen, stond Kraay alsnog in de plus. Zo kwam aan het licht dat hij zelf op zondag naar VI belde om de redactie ervan te overtuigen dat hij heus een 6 of 7 verdiende.


    In de nieuwe tijd, geregeerd door data en algoritmes, is voor de noteringen in de eerste divisie het menselijk oordeel uitgeschakeld. Voortaan produceert een computermodel van statistiekbedrijf Opta Sports de rapportcijfers. Opta Sports verwerkt al langer vaak nutteloze gegevens bij voetbalwedstrijden.


    Daarvoor zijn 'analisten' ingehuurd die aan een tv-scherm op hun zolderkamer bij elke balberoering een hokje aanvinken. Goals, assists, schoten op doel, balverlies - alles wordt genoteerd, behalve belangrijke maar moeilijker te definiëren factoren als het creëren van een kans. De computeruitkomst is nu ook maatgevend voor de cijfertjes in de eerste divisie.


    In de eredivisie telt Opta slechts voor de helft mee; zo kan de verslaggever het gemiddelde alsnog wat opkrikken. En daardoor kan VI een opstand in de kiem smoren van spelers die ze hard nodig hebben voor lijntjes naar de kleedkamers.


  • 29 augustus 2020 - Tourgekte

    Geen poster, geen tricot, geen fiets. In de Jumbo-supermarkt waar ik boodschappen doe, waren ze gisteren nog altijd niet in de roes van de Tour de France. De tegenstelling is groot met de Oranjegekte die ons al weken vooraf overweldigt als het Nederlands voetbalelftal aan een titeltoernooi mag meedoen.


    De onzekerheid over het doorgaan van de Tour blijkt Jumbo terughoudend te hebben gemaakt . Zo verklaart Roy van Keulen, directeur marketing bij Jumbo, als ik navraag doe. ,,Maar vanaf zaterdag gaan we los. Dan kun je, zeker in het kassagebied, niet meer om de signing heen", vertelt hij in het gelikte jargon van de marketeer.


    De vraag is nog wel met wie Jumbo de meeste reclame gaat maken. Primoz Roglic, een Sloveen die in de kampioenstrui van zijn land rijdt en als kopman van de ploeg is aangewezen? Of Tom Dumoulin, een Limburger met een Franse naam, die we als onze Nederlandse favoriet adoreren?


    Het motto van onze ploeg is 'Samen Winnen', zegt de marketingdirecteur van Jumbo in diplomatieke woorden. Dat klinkt keurig, maar reken maar dat ze op het hoofdkantoor in Veghel hunkeren naar het moment dat Dumoulin de macht grijpt binnen de ploeg.


    Om met een Nederlandse ploeg de Tour te winnen, is Tom Dumoulin binnengehaald bij Jumbo.


    Daarvoor hebben Frits van Eerd en co vorig jaar een forse afkoopsom betaald aan Sunweb, een transferbedrag wat al heel ongebruikelijk is in het wielrennen. Voor Dumoulin is naar verluidt 10 miljoen euro extra budget vrijgemaakt, uitgesmeerd over drie jaar.


    Met zulke investeringen speculeert de foodmarkt op successen die het nationaal chauvinisme voeden en de omzet stimuleren; niet in Slovenië maar in de winkels in Nederland en België. De gele trui om de schouders van Dumoulin zal het winkelwagentje sneller vullen met een extra kratje bier dan een ritzege in de Alpen van Roglic.


    De vraag waar de voorkeur van het bedrijf ligt, ontwijkt de marketingdirecteur. ,,De rolverdeling binnen de ploeg is een zaak voor de teamleiding. Nederlandse wielerfans zullen heus wel een voorkeur hebben voor Tom Dumoulin. Mijn moeder ziet ook liever Tom Dumoulin winnen..."


    Wie durft dan nog zijn moeder tegen te spreken?



  • 22 augustus 2020 - De Vuist

    Na 52 jaar nog altijd geen excuses van IOC voor Tommie Smith. Twaalf jaar geleden maakten zijn woorden ook veel indruk in het stadhuis van Den Bosch. 


    Mijn wekelijkse sportcolum in het Brabants Dagblad 


    De Vuist van Tommie Smith


    Een snippertje in het sportnieuws was het deze week: Tommie Smith is door het Duitse weekblad Sport Bild onderscheiden met een Lifetime Achievement Award. Het was lang niet het eerste eerbetoon aan de Amerikaanse oud-atleet. Er kunnen er nooit genoeg komen.


    Tommie Smith, 76 jaar nu, was op de Olympische Spelen van 1968 in Mexico, de eerste sporter die het podium besteeg voor een vredige boodschap die de hele wereld ervan moest doordringen hoe kwaadaardig racisme is. Een half jaar eerder was Martin Luther King vermoord, het symbool voor de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Black Power was nog geen begrip dat wereldwijd bekend was.


    Vlak voor de huldiging van Smith als winnaar van de 200 meter deden hij en zijn als derde geëindigde landgenoot John Carlos hun schoenen uit. Op zwarte sokken ontvingen ze hun medailles. Op het applaus en het volkslied antwoordden ze met het Black-Power gebaar, hun gebalde vuist verpakt in een zwarte handschoen. De Fist of Freedom. Een iconisch moment in de sporthistorie.


    ,,Nooit heeft het volkslied voor mij langer geduurd", vertelde Tommie Smith in 2008 in het stadhuis van Den Bosch. Hij was hier om het sportfilmfestival in de Verkadefabriek te openen. Ton Rombouts greep zijn kans. Rombouts was niet alleen een ijdele burgemeester, hij begreep goed hoe belangrijk het was om Smith een podium aan te bieden.


    Tommie Smith was een krachtige verschijning in Den Bosch. Zijn waardige woorden maakten indruk. Zijn herinneringen waren nog even bitter. De Amerikaanse tv had hun protest doodgezwegen. Na hun actie was hij samen met Carlos het olympisch dorp uitgezet. Ze werden voor het leven geschorst, verketterd door wit Amerika.


    Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) ging zelfs zover dat het Olympisch Handvest werd aangepast. Voortaan was het sporters verboden de Olympische Spelen aan te grijpen voor politieke of religieuze actie. Het verbod is nog steeds van kracht en zelfs nadrukkelijk bevestigd na de dodelijke politieactie tegen George Floyd.


    Nooit hebben Tommie Smith en John Carlos enig excuus ontvangen; niet van het IOC, niet van de olympische beweging in de Verenigde Staten.


    Voor excuses is het nooit te laat.




  • 15 augustus 2020 - Culthelden

    Supporters van FC Den Bosch hebben Jan van Grinsven uitgeroepen tot hún cultheld in de historie van de club. Dat gebeurde in een verkiezing van Voetbal International, dat bij alle clubs de voorkeur heeft gepeild. Wrang is het, zo'n hommage, kort nadat FC Den Bosch een tientallen jaren lang dienstverband heeft verbroken.


    In de rol die hij nog te vervullen had, weg van het veld, in het commerciële gevlei met sponsors, was Van Grinsven zich gaandeweg ongelukkig gaan voelen. Als zogeheten 'ambassadeur' blijft hij verbonden aan FC Den Bosch. Het spelershome gaat binnenkort zijn bijnaam dragen: De Sliert.


    De term De Sliert van De Vliert dateert al uit 1983. Hij werd destijds gelanceerd door deze krant. In een speelse rubriek was dat onze variant op de transfer van Piet Schrijvers die van Ajax naar PEC Zwolle was verhuisd en niet langer De Beer van De Meer heette maar De Bolle van Zwolle. 


    De bijnaam is een van de eigenschappen van de zogeheten culthelden. Een bijzonder ras. Vaak zijn het niet de beste spelers. Ze stelen de harten van fans door bijvoorbeeld clubtrouw, lichaamskenmerken, ruige tackles, woeste kopduels of simpelweg hun aanstekelijke houding tegenover de fans.


    John Feskens was zo'n cultheld bij Willem II; bijgenaamd D'n Beitel. Al in zijn jeugdjaren bij KS Broekhoven kreeg hij die naam omdat ie met z'n grote kin in staat werd geacht een stuk hout in tweeën te beitelen. Twee keer werd Feskens afgedankt door Willem II, als speler en als assistent-trainer. De waardering onder de fans ging zo ver dat in 2012 het supporterscafé naar hem werd genoemd.


    Verrassenderwijs is Feskens bij de verkiezing van Voetbal International niet eens goed genoeg bevonden voor de Top-3. De supporters kozen voor respectievelijk Arjan Swinkels, Frank Demouge en Frank van der Struijk, drie dertigers nog van wie zeker de laatste twee toch veel minder tot de verbeelding spraken dan Feskens.


    Is het een teken des tijds dat supporters van FC Den Bosch voor het eren van hun helden moeten teruggaan naar de vorige eeuw en dat Feskens op zijn 54ste al onder het dor hout van Willem II wordt geschaard? Laat het Feskens niet horen, want dan gaat de beitel erin.

  • 8 augustus 2020 - Happel

    Bijna dertig jaar na zijn overlijden blijft de vraag hangen wat Ernst Happel zo groot maakte als voetbalcoach. Het tv-programma Andere Tijden Sport komt morgenavond met een nieuwe poging. Ik heb de aflevering al mogen zien. Opnieuw stuit de tv-kijker op een mysterieuze man, ongrijpbaar voor de buitenwacht.


    Ik heb het geluk gehad Ernst Happel (1925-1992) in de jaren tachtig van dichterbij te leren kennen. Voor de maandelijkse rubriek onder zijn naam in het maandblad Elf zocht ik hem regelmatig op; thuis in Hamburg, in hotels bij uitwedstrijden in München, Berlijn of elders. Met Happel viel dan goed, vaak urenlang te praten. Gastvrij en openhartig was hij dan, zonder geheimen over zijn opvattingen over voetbal, over zijn ervaringen, over spelers, over coaching - óók omdat hij er goed voor werd betaald.


    In de herinneringen aan Happel blijft doorgaans onbelicht hoe perfectionistisch hij te werk ging. In schriftjes hield hij, in keurig blokletterschrift, zijn trainingsvormen en tactische formules bij. Tegenover spelers én journalisten bleef hij de stoere baas, die alles uit de losse pols leek te doen; onbevangen, zonder poespas. 'Kein Keloel'.


    'Happel was de allerbeste coach die ik heb gehad', zei Willem van Hanegem ooit. 'Happel's grote klasse was dat hij voor niets en niemand bang was. Niet voor spelers, niet voor bestuurders, niet voor de tegenstander. Die lef wist hij over te brengen op de spelers.'


    Zo maakte Happel een trainersleven lang indruk. Hij stuurde de burgemeester van Brugge de kleedkamer uit, hij dreigde de WK-finale van 1978 een uur te vertragen toen de scheidsrechter bezwaar maakte tegen een gipsverband bij René van de Kerkhof, hij trotseerde de bobo's die zijn privé-handelingen veroordeelden.


    Een half jaar voor zijn dood in 1992 zag ik Happel voor het laatst. Zijn ogen dansten bij herinneringen aan zijn Europese successen met Feyenoord, Club Brugge en Hamburger SV. Vier chemo's had hij al achter de rug, zijn haar was drie keer uitgevallen, maar als bondscoach van Oostenrijk wilde Happel nog wel naar het WK van 1994.


    Getekend door zijn lot spreekt Happel in de tv-uitzending over de dood. 'Een mooie dood? Omvallen en wegwezen.' Typisch Happel.


  • 1 augustus 2020 - Kannibaal

    Op internet is hij terug te vinden met sluik, blond haar en een guitige blik, poserend in het shirt van PSV. Een talentje uit de jeugdopleiding, in zijn jonge tienerjaren nog. In niets doet Remco Evenepoel daarop denken aan de Kannibaal van Schepdaal, zoals hij in België nu wordt genoemd, geadoreerd als de nieuwe Eddy Merckx. 


    Met een imposante krachttoer etaleerde Remco Evenepoel, 20 jaar nog maar, donderdag in het gebergte van Noord-Spanje dat ook in het nu weer op gang gekomen wielerseizoen met hem niet te spotten valt. Zijn veelzijdigheid onderstreepte hij eerder al; als Europees kampioen tijdrijden, als rondewinnaar en met een triomf in de Clásica San Sebastián.


    Nog altijd valt nauwelijks voor te stellen dat Remco Evenepoel in 2017 nog droomde van een carrière in het topvoetbal. Elf jaar was hij toen PSV hem van Anderlecht naar Eindhoven lokte, ruim 130 kilometer van huis. Elke ochtend rond vijf uur ging zijn vader met hem op pad, moeder runde haar kapperszaak. Nooit was hij voor half negen thuis, totdat het in het tweede jaar toch beter bleek om voor het gastgezin van Bart en Debby Smetsers in Best te kiezen.


    Remco Evenepoel heeft zich nooit gedrild gevoeld door té veeleisende jeugdtrainers. Discipline legde hij zichzelf wel op en was er ingehamerd door zijn ouders, zelfs al was hij hun enig kind. Ja, zijn vader, voormalig profwielrenner, was wel erg dominant, maar junior heeft er kennelijk geen littekens aan over gehouden.


    Zo kon Remco Evenepoel ruim drie jaar geleden vlotjes naar een wielercarrière switchen toen zijn ontwikkeling als voetballer stagneerde. Eerst overkwam hem dat bij PSV, waar hij aanvankelijk zelfs aanvoerder in zijn lichting was en een veelbelovende linksbenige middenvelder; vervolgens ook toen hij na drie jaar was teruggekeerd bij Anderlecht.


    Het moment bleek gekomen om voor de sportieve liefde van zijn vader te kiezen, zoals Mathieu van der Poel dat deed toen hij als voetbaltalentje de jeugdopleiding van Willem II verruilde voor de racefiets.


    De ontwikkeling van beide carrières kan interessante studiestof zijn, óók voor turncoaches die kinderen al vanaf vijfjarige leeftijd met een knuppel denken te moeten kneden.

  • 25 juli 2020 - De Uruguees

    Tussen mijn sportboeken staat een vergeeld boek uit 1930, dat herinnert aan het allereerste wereldkampioenschap voetbal. Komende donderdag is het negentig jaar geleden. In een overvol stadion in Montevideo, won Uruguay op 30 juli 1930 voor 70.000 toeschouwers in de finale met 4-2 van Argentinië.


    Uruguay, het land van Luis Suárez, met nog altijd geen 4 miljoen inwoners, was veruit de sterkste voetbalnatie in die tijd. Aan de wereldtitel ging olympisch goud vooraf in 1924 én 1928.


    Op de Olympische Spelen van 1928 in Amsterdam liet Kees Spierings zich inspireren door de nooit geziene voetbalkunsten van Uruguay. In 1930 verscheen van hem De Uruguees. 'Hét jongensboek voor vijftien- en zestienjarige boys', schreef de krant De Tijd in 1935.


    Kees Spierings (1898-1972), schoolmeester op de katholieke Leonardusschool in Den Bosch, schreef tientallen boeken en toneelstukken. Bijzonder aan De Uruguees was dat het bij hoge uitzondering niét werd uitgegeven door de katholieke uitgeverij Malmberg in Den Bosch, maar door Van Goor in Den Haag. De auteur vreesde dat de fraters van Tilburg het toen nog verplichte keurstempel zouden weigeren. Het boek werd namelijk opgedragen 'aan allen die sport genieten als 'n feest van levensgeluk, 'n bron van schoonheid en 'n middel tot voller mensch-zijn.'


    Zoveel verheerlijking van lichaam en sport, nee, dat mocht niet.


    Maar niemand maakte in die tijd bezwaar tegen de wijze waarop de auteur zich uitleeft op José Leandro Andrade (1901-1957). Nikker en neger, wordt hij afwisselend genoemd. 'Een kleurling tussen de Spanjoolachtige blanken, lenig en uitrekbaar met zijn groote negerlichaam', zo beschrijft Spierings hem.


    José Leandro Andrade was de enige zwarte in het team van Uruguay, zoon van een Afrikaanse slaaf die vanuit Brazilië naar Uruguay was gevlucht. Hij geldt als de eerste wereldster in het topvoetbal. La Maravilla Negra, het zwarte wonder, is zijn bijnaam. Maar eenmaal gestopt gleed hij weg in de goot en volgde een treurig, eenzaam leven.


    In het jongensboek krijgt hoofdrolspeler Wouter Duynstee de bijnaam De Uruguees. Géén Hollandse versie van Andrade. Hém lacht de toekomst tegemoet als hij de school verlaat en het boek uit is.

  • 18 juli 2020 - Ingewikkeld

    Vrijwel iedere dag nog worden we op tv, radio en andere media herinnerd aan het racisme op 17 november in Den Bosch. Alsof het nadien nergens meer voorkwam in een voetbalstadion. Verzwegen blijft wat er gebeurde in Utrecht, in Den Haag, in Helmond, in Sittard, in Velsen. Racisme weggestopt in de doofpot. 


    Wat FC Den Bosch kan ondernemen tegen racisme, was de vraag in een interview met clubdirecteur en burgemeester, vorig weekeinde in deze krant. De twee interviewers toonden zich verbaasd dat het antwoord vaag bleef. Onbelicht bleef dat een uitvoerige analyse van de situatie binnen en rond FC Den Bosch veel verder ging dan een zoektocht naar nog méér maatregelen tegen racisme. 


    De vraag is hoe een clubje als FC Den Bosch zich hiertegen kan wapenen. Supporters dragen al jarenlang een kwalijke reputatie, niet als enigen in het betaald voetbal. Honderden stadionverboden zijn er al opgelegd. En omdat ze door de overheid niet worden bestraft met een meldingsplicht, duiken sommigen wel eens op bij bijvoorbeeld een intocht van Sinterklaas. 


    Wat kan een club nog méér doen? Nog méér en betere beveiligers instellen? Hopen dat omstanders het lef hebben om in te grijpen? 


    Uit rapportages blijkt dat zich bij de wedstrijd op 17 november twintig ordebewakers binnen het tribunevak bevonden tussen enkele honderden fans. In het stadion waakten namens de club een Supporters Liaison Officer en een Veiligheidsofficier over het gedrag van de aanhang. Ook volgden een Politiecommandant en een ambtenaar van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid daar alle gedragingen. Ze beschikten over geavanceerde camera's met daaraan gekoppelde geluidsapparatuur. 


    Al die inzet resulteerde in zeven toeschouwers die zijn bestraft met een stadionverbod. Bij elf anderen, zogeheten First Offenders, werden 'lichte' vergrijpen vastgesteld. Van slechts één fan kon worden bewezen dat er sprake was van racistische uitlatingen. In vijf andere gevallen was nader onderzoek nodig. 


    Maar nog altijd kan het Openbaar Ministerie niets zeggen over vervolging. Liplezers en rechercheurs zijn het kennelijk niet eens met elkaar. Acht maanden zijn er verstreken inmiddels. Zó ingewikkeld is het, ook voor Justitie.

  • 11 juli 2020 - Beursbericht

    Op het blote hoofd van Jorrit Hendrix keren blonde haren terug. Trots showt de voetballer van PSV op Instagram het resultaat van een haartransplantatie in Turkije.   


    Of zijn nieuwe looks nog in Eindhoven te zien zullen zijn, is de vraag. Een nieuwe contractverlenging is hem niet aangeboden. Hendrix heeft de hint gekregen dat hij beter kan uitkijken naar een transfer, die ook PSV financieel nog wat oplevert. Hij is 'te duur' geworden - als een vakkenvuller in de supermarkt.


    Op de website van onze krant werd de situatie rond Jorrit Hendrix deze week beschreven als een beursbericht. Met zoveel jargon had het zomaar in de financieel-economische rubriek kunnen staan. 


    Lees even mee:

    'PSV moet Hendrix deze zomer of komende winter verkopen om nog iets aan hem te verdienen'

    'Om boekhoudkundige redenen staat Hendrix niet op de balans van de club'

    'Elke transferprijs is dus nettowinst’


    Nee, dit gaat niet over een transportbedrijf waar een vrachtwagen moet worden vervangen. Hier betreft het een voetballer van 25 jaar, in de kracht van zijn leven, die vanaf zijn negende al bij PSV speelt, de laatste zes jaar meestal als basisspeler. 


    Dit is dus de huidige realiteit in de bedrijfstak profvoetbal. De spelershandel is een businessmodel geworden. Zonder inkomsten uit afkoopsommen zouden in 2019 slechts zes van de achttien eredivisieclubs niét in het rood zijn geëindigd.


    In die geest vindt PSV het tijd voor een vertrek van Jorrit Hendrix. De nieuwe trainer wil hem kennelijk niet behouden. Hendrix is niet gezegend met een ragfijne techniek, in 2016 was hij wel goed genoeg om eenmalig onder Danny Blind door te dringen tot Oranje.


    Vergeten lijkt nu dat hij lang een lieveling was van de fans. Ze adoreerden zijn werklust én clubtrouw. 'Kind van de club', heet dat in gezwollen mediataal. 


    Jorrit Hendrix hoopt nu op een nieuwe stap in zijn carrière. Een 'nieuw avontuur, een nieuwe uitdaging', wordt dat dan genoemd. In zijn nieuwe shirt zullen we hem trots zien pronken, jazeker, op Instagram. 

  • 4 juli 2020 - Keffertje

    Op het dak van de tribune van WSC, de grootste voetbalclub van Waalwijk, staat een paal waarop een camera is gemonteerd. Elders op sportpark Eikendonk hangen borden die bezoekers waarschuwen. Wie op het hoofdveld voetbalt, komt in beeld, zichtbaar op het open net. 


    WSC is een van de 156 amateurclubs met zulke tv-beelden. Ook bij Kozakken Boys, RWB, DESK en Gudok zijn camera’s geïnstalleerd. VoetbalTV, zo heet dit project waarvoor de KNVB in zee is gegaan met Talpa, het mediaconcern van John de Mol. 


    Veel clubs, spelers, coaches, familieleden, vrienden en vriendinnen zijn enthousiast over VoetbalTV, een systeem waarbij speciale software volautomatisch de bal volgt en de camera laat inzoomen zodra het strafschopgebied wordt bereikt. 


    Technische hoogstandjes en mooie doelpunten kunnen zo trots worden gedeeld. Coaches gebruiken de opnamen voor analyses, nadere instructies en nieuwe tips. Zelfs de tuchtcommissie benut de beelden bij ernstige incidenten. 


    Toch staat het tv-circuit al bijna acht maanden op zwart, langer nog dan het coronavirus ook het amateurvoetbal heeft verlamd. Zo lang al onderzoekt de Autoriteit Persoonsgegevens of de beelden een inbreuk kunnen vormen op onze privacy.


    Het geduld raakt op, bij de KNVB en bij John de Mol. Het voorbestaan van VoetbalTV wordt bedreigd, claimen beide partijen. Ze hebben al een rechtszaak aangekondigd om de Autoriteit Persoonsgegevens na de voorlopige pauze versneld tot een definitief standpunt te dwingen. 


    ‘Een snurkend keffertje’, zo werd onze nationale privacywaakhond genoemd door Jan-Willem van der Zee, directeur amateurvoetbal bij de KNVB. Deze week kreeg de irritatie een vervolg in paginagrote advertenties en deed Wesley Sneijder zijn zegje erover: ,,Jongens, laat lekker hangen, die dingen”, blafte Sneijder in Shownieuws, op een van de zenders van John van de Mol, als diens eigen keffertje.


    De Tweede Kamer heeft zich snel bevattelijk getoond voor die campagne. Donderdagavond laat, vlak voordat het reces inging, werd de privacy-instantie gemaand tot spoed. Binnen enkele weken wensen de politici uitsluitsel. 


    De zorgvuldigheid hoeft er niet meer onder te lijden. Met acht maanden is er al tijd genoeg verstreken. 

  • 27 juni 2020 XXL-contract

    Achttien jaar was Virgil van Dijk toen zijn zaakwaarnemer bij Willem II hengelde naar een contractje. Met 15.000 euro per jaar zou hij al tevreden zijn. Nee, zeiden ze, laat hem maar een jaartje wachten. 



    Binnenkort tekent Virgil van Dijk een nieuw contract bij Liverpool FC. Een XXL-contract wordt het genoemd. Gedurende vijf jaar gaat hij 1 miljoen euro per maand (!) verdienen. 



    Tien jaar na zijn vertrek uit Tilburg maalt Van Dijk niet meer om wat hem overkwam als tiener, hoe hij werd afgescheept door Willem II. Hij is aanvoerder van Oranje, boegbeeld van het Nederlandse voetbal, Europees voetballer van het jaar, met Liverpool FC winnaar van de Champions League en nu eindelijk ook landskampioen in Engeland.



    De successen maken herinneringen wakker. Onlangs deed Marco de Ruiter in Voetbal International als voormalig leider van de talentenschool van Willem II een boekje open. Eerlijk onthulde De Ruiter welke toekomst hij voorzag toen Van Dijk zestien jaar was. 'Ergens tussen de amateurs en de eerste divisie', rapporteerde hij destijds. 



    Ook in een pas verschenen biografie komen de tien Tilburgse jaren van de laatbloeier aan bod. Het is al het derde boek over hem, het tweede in Nederland. De meest actuele versie is de zoveelste in een serie met Frenkie de Jong, Messi, Ronaldo, Neymar, Balotelli, Pogba, Mbappé. Allemaal boeken die voornamelijk in elkaar zijn geramd met knippen en plakken, op basis van wat al eerder is beschreven.



    Bij zowel Frenkie de Jong als Virgil van Dijk dringt zich in zo'n boek de vraag op hoe het toch kon dat Willem II hun talenten onvoldoende taxeerde. Het is een verschijnsel dat ook van toepassing was op Wout Weghorst, Michael de Leeuw en Thomas Verhaar - ook allemaal spelers uit het beloftenteam die nooit een serieuze kans in het eerste elftal kregen.



    Dat Jurgen Streppel stelselmatig Frenkie de Jong negeerde, weten we onderhand wel. Maar nergens is in die boeken concreet blootgelegd wie het talent van Van Dijk miskende. Was het Fons Groenendijk, waren het de technisch directeuren Andries Jonker en Henry van der Vegt, de jeugdtrainers? Niemand wil het nog op zijn geweten hebben.

  • 20 juni 2020 Etnisch

    Topsporters én andere bekendheden, die in Engeland een lekker bekkend verhaal kwijt willen, zijn altijd welkom bij The Sun . De grootste boulevardkrant in het land van de Queen en Boris betaalt grof voor exclusieve story's. Daar kun je al gauw een nieuwe Rolex GMT van kopen.



    Of ook Arnaut Danjuma Groeneveld zich vorstelijk heeft laten honoreren, weet ik niet. Opmerkelijk is het dat maandenlang geheim bleef wat de 23-jarige voetballer uit Oss vorig weekeinde onthulde in The Sun.



    Half maart werd hij zomaar opgepakt in het centrum van Bournemouth, een leuke plaats aan de zuidkust van Engeland. Twee politieagenten spraken hem plotseling aan, ze drukten hem tegen een hek. Groeneveld, kind van een Nigeriaanse moeder en een Nederlandse vader, moest in de boeien. Ze zagen hem aan voor een moordenaar, de dader van een steekpartij. 



    Omstanders maakten al foto's van de arrestatie, totdat Groeneveld toch maar snel werd vrijgelaten. Twee andere agenten die waren opgeroepen, herkenden hem wel als Danjuma, zijn artiestennaam als speler van AFC Bournemouth in de Premier League, tweevoudig international van Oranje.



    Excuses werden niet eens gemaakt door de politie. Danjuma zag af van een formele klacht tegen de politieactie. De clubleiding wilde dat hij in een statement bekendheid gaf aan wat hem was aangedaan. Dat hoefde niet, vond hij. 



    Nu zwarte sporters volop aandacht vragen voor hartverscheurend onrecht, is Arnaut Danjuma Groeneveld alsnog opgestaan. Zijn relaas kwam in het weekeinde niet veel verder dan de online media. Op maandag was het alweer vrijwel vergeten.



    Toch is het ernstig genoeg om er langer bij stil te staan. Want Danjuma vertelde ook dat hij regelmatig door de politie wordt aangesproken, altijd zonder aantoonbaar motief. ,,Alleen maar omdat ik in een grote auto rijd. Ik heb zoveel meegemaakt dat ik voor mezelf een scherm tegen dit soort racisme heb opgetrokken'', zei de voetballer in The Sun.



    Op FOX Sports benoemde hij het zondag zelf als 'etnisch profileren'. Hij ondergaat het al zo lang; in Oss, in zijn Belgische jaar bij Club Brugge en nu in Engeland. Het is de pijnlijke keerzijde van een donkere huid, dure horloges en grote auto's.

  • 13 juni 2020 Zinnebeeld

    Nee, FC Den Bosch voelt zich niét geroepen om de afkeer van het racisme nogmaals uit te dragen, bijvoorbeeld tijdens de demonstratie die vandaag in Den Bosch wordt gehouden. 'Dit is groter dan FC Den Bosch', zei de nieuwe directeur op een vraag van deze krant. 



    Nu is er héél véél al snel groter dan FC Den Bosch, ook in het voetbal. Maar die reactie klonk wel erg zuinig, afstandelijk. Een warmhartig gebaar vanuit de club zou vanmiddag op de Pettelaarse Schans niet misstaan. Bijvoorbeeld, met enkele spelers en supporters, wit en zwart, zij aan zij, knielend op het podium.



    In de discussie over racisme mag FC Den Bosch zich nergens te klein voor voelen. Twee weken lang al golft de club dagelijks daarin mee op radio en tv, in woord en beeld. Telkens weer wordt verwezen naar de tranen van Excelsior-speler Ahmad Mendes Moreira, naar wat (enkele) aanhangers van FC Den Bosch hem zeven maanden geleden aandeden.



    FC Den Bosch is uitgegroeid tot het nationale zinnebeeld van racisme in de voetbalstadions. De club draagt dat lot met zich mee, zeker zolang er geen nieuwe Mendes Moreira huilend het veld afstapt.



    Totdat de corona-uitbraak het voetbal stil legde, bleek racisme ook ná FC Den Bosch - Excelsior nog niet verjaagd uit de stadions en bij de supporters. Op soortgelijke incidenten bij Helmond Sport, Telstar en ADO Den Haag volgde geen enkele actie, ze werden zelfs goeddeels stilgezwegen.



    Nog altijd hangt recht tegenover het stadion van PSV bij het supporterscafé een vlag met de symbolen van de Amerikaanse confederatievlag, een aloude hommage aan de slavernij. De Amerikaanse autosportorganisatie Nascar verbood deze week het vertoon van die vlag bij de races. PSV kijkt lijdzaam toe. 'Dat is niet aan ons', reageerde PSV-directeur Toon Gerbrands in het Eindhovens Dagblad - ook al zo zuinig.



    Is het koudwatervrees die de witte sportbobo's ervan weerhoudt om krachtiger stelling te nemen? Buigen ze daarmee voor de macht van de supporters? Als FC Den Bosch vandaag zwijgt, moeten de supporters zich nog maar eens tégen racisme keren. Zodat de samenleving mag hopen dat FC Den Bosch ook een ander gezicht draagt dan we nu steeds zien op de tv.

  • 6 juni 2020 Carrière

    Op het WK van 2014 noemden ze zichzelf spottend Bacon & Beans - omdat ze zich 'spek en bonen' voelden binnen de selectie van Louis van Gaal. Toen moest de wedstrijd nog komen waarin Tim Krul als penaltykiller Oranje naar de halve finale leidde. Toen rekende Paul Verhaegh niet eens op een basisplaats in de achtste finales tegen Mexico.



    Aan de spelerscarrière van Paul Verhaegh kwam deze week een eind. Hij wordt in september 37. Hij vindt het mooi geweest, zeker op dat vervelende kunstgras. Van zijn besluit werd vrij geruisloos kennis genomen. Het stond niet eens in deze krant.



    In de WK-reconstructie De hand van Van Gaal staat een mooie anekdote over het eenmalige optreden van Verhaegh. 'Waarom denk je dat je hier bent?', vraagt Van Gaal nadat hij hem op zijn hotelkamer heeft ontboden. 'Omdat ik ga spelen', antwoordt de rechtsback. Als Van Gaal dat bevestigt, volgt slechts een simpel 'Oké'. In de resterende drie WK-wedstrijden kreeg Bruno Martins Indi weer de voorkeur. Paul Verhaegh kwam niet meer aan bod. Zijn interlandloopbaan eindigde daarmee, na drie interlands.



    Paul Verhaegh zal niet klagen. In negen jaar Bundesliga heeft hij miljoenen verdiend, zodat hij nu met zijn gezin een prachtig huis in de villawijk van Vught bewoont en wat vastgoed bezit in Den Bosch. Zó kan het lopen in een voetbalcarrière, ook al word je door PSV niet goed genoeg bevonden waardoor je bij AGOVV in Apeldoorn verzeild raakt. In 2004 haalde Fred van der Hoorn, technisch directeur bij FC Den Bosch, hem terug naar Brabant.



    Twee seizoenen speelde Verhaegh in De Vliert. Zelfs degradatie naar de eerste divisie kon zijn ontwikkeling niet remmen. Marcel Brands had nog de leiding bij RKC Waalwijk toen hij 150.000 euro voor Verhaegh bood. Hij wilde graag in de eredivisie blijven, met een beter contract. Zijn familie drong fel aan op een transfer, maar Van der Hoorn hield zijn poot stijf. Paul Verhaegh was handelswaar geworden. 



    Een jaar later bood Vitesse wel wat FC Den Bosch verlangde: 360.000 euro. Het bleek de springplank naar een internationale, lucratieve loopbaan. Maar nooit zullen we weten hoe alles was verlopen als hij in 2005 wél de afslag Waalwijk had mogen nemen.

  • 30 mei 2020 Tussen de lijken

    De gerechtigheid gaat dan toch winnen in Engeland, Liverpool FC mag alsnog uitkijken naar de lang verbeide landstitel.



    Als het binnenkort zo ver is, zullen ook de supporters weer in het succes worden betrokken. Dan keren clichématig de herinneringen terug aan wat de fans door de politie werd aangedaan bij het Hillsborough-drama. Liefst 96 doden vielen er bij die paniek-uitbraak in 1989, een jaar vóór het laatste kampioenschap van Liverpool.



    Hillsborough is een zwarte bladzijde in de historie van Liverpool, maar het moffelt te vaak weg wat fans van Liverpool vier jaar eerder op hun geweten hadden. Mijn gemengde gevoelens spelen elk jaar op als het 29 mei is.



    Op die dag in 1985 was ik bij de Europa Cup-finale tussen Liverpool en Juventus in Brussel, in wat toen nog het Heizel-stadion heette. Op het moment dat er gevoetbald had moeten worden, werd ik geconfronteerd met tientallen lijken. Neergekwakt als vuilniszakken lagen ze schots en scheef door elkaar, pal naast de hoofdtribune. 



    Op de perstribune waren we gealarmeerd door opgewonden Italianen, die om aandacht smeekten voor het drama dat zich in het wilde gedrang binnen hun Vak Z had voltrokken. De angst in hun ogen weerspiegelde de ernst. Dronken supporters van Liverpool hadden vanuit het belendende vak een gammel hekwerk kapot getrapt. In de verdrukking vielen 39 doden: 32 Italianen, vier Fransen, twee Belgen en een Ier.



    Een massagraf was het, die opeenstapeling van dode lichamen, achtergelaten in een smal gangetje. Geen zorgverlener keek nog naar ze om. Want verderop klonken de angstkreten, de pijn en het verdriet bij de overlevenden.



    Anderhalf uur ná het geplande begin werd er gewoon afgetrapt, zonder rouwbanden, zonder een minuut stilte. Voor de lichtgewonden waren er stoeltjes naast de dug-outs neergezet. Het werd een naargeestig schouwspel, een fel duel zelfs, dat eindigde met een feestelijke ereronde van Michel Platini en zijn medespelers van Juventus.



    Die herinneringen aan die dag vervagen nooit. Ze laten mij niet los bij alle lof voor Liverpool, hoeveel sympathie Virgil van Dijk, Gini Wijnaldum én de huidige generatie fans ook mogen uitstralen.

  • 23 mei 2020 Adam de Schaarman!

    Adam de Schaarman! 



    De 'uitvinder van de schaarbeweging' is overleden, zo stond dinsdag in onze krant. Willy Schmidt werd 93 jaar. Een vergeten voetballer, ook al was hij twee keer landskampioen, met Eindhoven én met Ajax. Zo gaat dat met sporters uit de jaren vijftig toen Studio Sport en internet nog niet bestonden. 



    De schaar leeft voort op het veld, op zijn best als Cristiano Ronaldo het op zijn heupen krijgt. Voor het copyright is hij Willy Schmidt niets verschuldigd.



    Oom Hendrik kende die truc al in de jaren dertig. In zijn zolderkamertje demonstreerde hij de schaar aan zijn neefje. 'Dan zigzagde en sliertte hij met zijn benen waarbij de pijpen van zijn broek om zijn enkels klapperden. Dan ging dat grote bakkes van hem open en dan schreeuwde hij: Adam de Schaarman! Adam de Schaarman!' 



    Zó aanschouwelijk beschrijft Jan Wolkers de schaar in zijn roman De Walgvogel (1974). Oom Hendrik zag zijn idool, Law Adam, nooit spelen. Zijn verbeelding putte hij uit de opgewonden radioreportages van Han Hollander.



    Law Adam (1908-1941) speelde slechts elf interlands. Hij overleed in de kleedkamer nadat hij met een gebaar naar de hartstreek was uitgevallen. Acht jaar eerder al had Adam zijn interlandloopbaan moeten beëindigen, officieel vanwege een 'niet ernstige hartvergroting'. 



    De schaarbeweging van Law Adam maakte zoveel indruk dat hij daarvoor steeds uitbundig werd bejubeld. Voorgangers in Nederland kende hij volgens de overlevering niet. Internationaal geldt de Argentijn Pedro Calomino (1892-1950) als de eerste specialist.



    Willy Schmidt heeft het kunstje vermoedelijk nooit af kunnen kijken bij Law Adam of Pedro Calomino. 'Ik heb die beweging op de training bij Eindhoven uitgevonden', beweerde hij in 2017 op Omroep Brabant. Met zijn trucs speelde Schmidt zich als linksbuiten in de kijker bij Ajax, dat hem in 1956 voor 42.000 gulden wegkocht bij Eindhoven.



    Als 13-jarige jeugdspeler van Ajax bewonderde Piet Keizer destijds de schaar van Schmidt. 'Ik vond het zo'n mooie en effectieve beweging dat ik die heb overgenomen', vertelt Keizer in het boek Ajax 1900-2000 over de passeerbeweging die zijn handelsmerk werd. 



    Schmidt mag dan niet dé uitvinder zijn geweest, een inspiratiebron was hij zeker.

  • 16 mei 2020 De tegenpool van Michael Jordan

    De tegenpool van Michael Jordan 



    Nog twee afleveringen, dan is de basketbalcarrière van Michael Jordan ook op Netflix voltooid. Indrukwekkende herinneringen resteren, aan een geweldige basketballer die laat zien wat topsport op het allerhoogste niveau met zich meebrengt. 



    Altijd is er druk én drukte, altijd weer die plicht om te presteren, 82 wedstrijden per seizoen. Dan word je soms zo hard als Michael Jordan: voor jezelf, voor je medespelers, voor de anderen rond het team. Dan raak je, als Michael Jordan, verslaafd aan competitie: zó hardnekkig dat ook gokken een vorm van competitie wordt en je zelfs weddenschappen aangaat bij elk onbenullig spelletje.



    In dit dolgedraaide territorium bleef Rik Smits bijna dertien jaar lang overeind. In de Netflix-serie zien we hem heel soms voorbij flitsen. Eén keer als speler van een All Stars-selectie van de NBA, in één team mét Michael Jordan. Aan zijn zachte glimlach valt af te lezen hoe trots Smits dan is. 



    Goedhartig en bescheiden als Rik Smits is, geldt hij als de tegenpool van Michael Jordan. In het land van Trump veracht menigeen zulke karaktereigenschappen. ‘Keep the ball away from Smits’, riepen ze weleens vanaf de tribune bij zijn club Indiana Pacers. 



    Nooit liet Rik Smits zich ontmoedigen daardoor, ook niet door vervelende blessures. Na bijna duizend wedstrijden in de NBA – altijd voor de Pacers – werd hij uitgeluid als een legende, gehonoreerd met opgeteld 125 miljoen dollar.



    Rik Smits was drie jonger en kwam vier jaar later in de NBA dan Michael Jordan, na een aanloop van slechts enkele jaren in het college-basketbal. Voordien speelde hij bij Almonte in Eindhoven. Hoger reikte hij toen niet. In de Europese gloriejaren van Nashua Den Bosch mocht hij één keer mee trainen. ‘Kom maar terug als je kunt basketballen’, voegde coach Ton Boot hem toe. 



    Kees Akerboom, de Bossche topspeler destijds, had wél gezien welke mogelijkheden Rik Smits in zich had: met zijn lengte (2.24 meter), met zijn grote handen. Toen een Amerikaanse scout in Den Bosch langskwam, tipte hij Smits. The rest is history.



    Rik Smits (53 jaar nu) vermaakt zich tegenwoordig in Arizona, ver weg van Indianapolis, met het sleutelen aan oude motoren en oude auto’s. Zo kun je als oud-topbasketballer ook gelukkig zijn.



  • 9 mei 2020 Europa in

    EUROPA IN 



    Hoe blij moeten de fans van Willem II zijn met Europees voetbal? Uitgelaten én uitdagend vierden ze onlangs de toewijzing van het ticket door de KNVB. De beelden van hun feestelijke rondrit door Tilburg, met fakkels, toeterend en vlaggend, gingen heel Europa door.



    De ontnuchtering loert om de hoek. Straks bijvoorbeeld, laten we zeggen op donderdagavond 24 september in een leeg stadion tegen HSK Zrinjski Mostar uit Bosnië en Herzegovina. Het lijkt onontkoombaar dat zelfs de altijd volle KingSide dan gesloten moet blijven. Als het mis zou gaan, komt de klap tegen zo'n decor nog harder aan.



    Een spookbeeld? Pas maar op. Europees voetbal in de Europa League begint voor clubs als Willem II in de tweede van liefst vier voorronden, een aanloop vol valkuilen en mogelijk onneembare hindernissen. Interessanter wordt die Europa League pas eind oktober; áls het doorgaat, met nog 48 overgebleven clubs in twaalf poules.



    En toch hunkeren veel clubs in de eredivisie elk jaar opnieuw naar Europees voetbal. Ze mogen zó dromen, ze spreken daarmee ambitie uit. En áls ze daarin slagen, dan zorgt het succes voor status, voor prestige, voor trots bij de supporters. 'Een enorme ruggensteun', noemt Willem II-directeur Martin van Geel de kwalificatie van zijn club voor de tweede voorronde.



    Maar wat is de waarde ervan? Vaak gaat de concentratie op het midweekse Europese duel ten koste van de prestaties in de competitie. En wat is het netto-gewin bij vroegtijdige uitschakeling in de kwalificatiefase? Lukt het wel om tot de groepswedstrijden door te dringen, dan levert dat nog altijd geen bedragen op die aan de Champions League doen denken, hooguit een kleine vijf miljoen - voor Willem II nog altijd een substantieel extraatje.



    Hoe onzeker ook, toch blijft FC Utrecht zich fel verzetten tegen het Europese toegangsbewijs voor Willem II. Maar hebben ze in Utrecht daarbij nog teruggedacht aan vorig jaar, aan de tweede kwalificatieronde voor de Europa League? Na een mager gelijk spel thuis, viel het doek met een 2-1 nederlaag in Bosnië en Herzegovina, tegen een ploegje dat als onbeduidend was afgeschilderd: HSK Zrinjski Mostar.



    Willem II is alvast gewaarschuwd, er spelen nog wel méér Zrinjski's in Europa. 

  • 2 mei 2020 Twee kruisjes

    TWEE KRUISJES



    Wat stelt onze coronagijzeling nog voor als we dezer dagen na 75 jaar vrijheid stilstaan bij de oorlogsjaren? Zelfs het verlies van twee Elfstedenkruisjes deed toen al pijn.



    De kruisjes, getuigenissen van twee voltooide Elfstedentochten, komen langs in het onlangs verschenen boek Door Wilskracht Zegevieren van Yurryt van de Vooren, een schets van de sport in de Tweede Wereldoorlog. Ze behoorden toe aan Eduard Reynders (1922), die als jonge student uit Esch in 1940 en 1942 de Elfstedentocht heeft gereden.



    Op 22 april 1945 wordt Eduard Reynders door de Russen bevrijd uit het concentratiekamp Sachsenhausen. Pas vier maanden later keert hij terug in Brabant - in een gestreept kamppak nog, getekend door de martelingen en alle ellende die hij heeft moeten ondergaan. Hij is zwaar ziek en moet drie maanden in het ziekenhuis in Den Bosch doorbrengen.



    Een jaar eerder is Reynders door de Duitsers in het concentratiekamp opgesloten. Hij moet boeten voor zijn rol in het verzet. Op 22 juni 1943 redt hij Alfred Hagan, een Britse copiloot, uit een neergeschoten bommenwerper in het buitengebied bij Boxtel. 'Eduard, ik heb een parachute boven het bos neer zien komen, durfde gij d'r heen?', heeft zijn buurman hem gevraagd.



    Eduard Reynders doet méér dan wat hem wordt gevraagd. Hij verbergt Hagan thuis op zolder voor de Duitsers en leidt hem een week later naar het Haringvliet, vanwaar een bootje de Brit terugbrengt naar het veilige Engeland.



    In juli 1944 wordt Eduard Reynders thuis in Esch opgepakt. In zijn portemonnee gaan ook de twee Elfstedenkruisjes mee. Bij zijn terugkeer is hij alles kwijt.



    'Alles maar dan ook alles was hem ontnomen.En nu dezer dagen vertelde hij mij: ook mijn beide kruisjes zijn gesneuveld. Dat spijt hem het meest', schrijft zijn moeder op 14 januari 1946 aan Mindert Hepkema, voorzitter van de vereniging De Friesche Elf Steden. 



    Moeder Reynders gaat zo ver dat ze in ruil eigen zilverwerk aanbiedt om haar zoon met vervangende Elfstedenkruisjes te kunnen verblijden.



    Of er antwoord is gekomen, weten we niet. De brief is bewaard gebleven, als een erfstukje dat laat zien hoe zelfs klein oorlogsleed nog lang kon blijven schrijnen.



  • 25 april Spookgedachte

    SPOOKGEDACHTE



    Onvermijdelijk wordt het kennelijk dat we straks 'spookduels' krijgen. Zo worden ze genoemd, de wedstrijden in lege stadions, in afgesloten hallen. De stilte doet ons aan schaken of biljarten denken.



    Zolang er geen vaccin tegen het coronavirus bestaat, zal er in de nieuwe anderhalvemeter-samenleving in menig geval geen ruimte voor publiek zijn, voor aanmoedigingen vanaf de tribunes. Zo wordt gevreesd. Sport wordt dan nóg nadrukkelijker een tv-product, met het geluid als nieuwe dimensie.



    ,,Als je een scheet laat, hoor je die de huiskamer inkomen", zei Berry van Aerle deze week. Hij speelde mee in de interland tegen Cyprus in 1987 waarin Oranje zich plaatste voor het triomfantelijk voltooide EK van 1988.



    Het stadion, het voormalige Ajax-thuisfront De Meer, moest destijds gesloten blijven. Dat was de straf voor het vuurwerk waarmee zes weken eerder in De Kuip de keeper van Cyprus was belaagd. 



    Zelfs de wind bleef stil, die ijzige decembermiddag in De Meer. Ik behoorde tot de ruim 400 bevoorrechten die wél naar binnen mochten: samen met 40 ballenjongens, 33 politieagenten, 70 mensen van de KNVB, partners van spelers, sponsors, vips, 48 fotografen, technici van radio en tv en 147 andere journalisten.



    ,,Dit was dus óns kwalificatie-gebeuren", sprak Rinus Michels na afloop met de spot die hem zo kenmerkte. Niemand had zich vermaakt, ook al was er met 4-0 gewonnen.



    Toen werd het ook al een 'spookwedstrijd' genoemd. Rare term voor een wedstrijd waarin de spelers toch heus geen geesten zijn en ze elkaar hardop toeschreeuwen.



    Op de website delpher.nl - handig voor het speuren in oude kranten - blijkt dat dit begrip in 1959 voor het eerst in de media verscheen. Aanleiding was een wedstrijd waarin de amateurs van West-Duitsland tegen Oost-Duitsland om deelname aan de Olympische Spelen streden. 'Een spookwedstrijd', noemde de Nederlandse scheidsrechter Joop Martens het destijds. Hij had die uitdrukking meegenomen uit Duitsland waar het als een Geisterspiel was bestempeld.



    Sindsdien zijn er regelmatig 'spookwedstrijden' gespeeld, meestal als sanctie. Straks kan het ons lot worden - een spookgedachte. Tenzij we ons ook in veel legere stadions aan de nieuwe afstandsregels kunnen houden.

  • 18 april 2020 Realiteitszin

    REALITEITSZIN



    Op een ranglijst van de vijftig meest invloedrijke personen in het Nederlandse voetbal is Toon Gerbrands de hoogst genoteerde vertegenwoordiger van Brabant - op de dertiende plaats pas. De directeur van PSV zal zichzelf wel hoger hebben ingeschaald.



    Toon Gerbrands wordt aanbeden in Eindhoven en nauwe omstreken. De (anonieme) 'experts' van het weekblad Voetbal International keken verder. Onder anderen Johan Derksen en de al vier jaar geleden gestorven Johan Cruijff staan boven hem.



    Op één 'pronkt' Mino Raiola, een Nederlands-Italiaanse dealer in voetballers die niets heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van clubs en spelers. Integendeel, hij heeft al tientallen miljoenen aan de voetbalindustrie onttrokken met zijn aandeel in de mensenhandel.



    De keuze voor Raiola illustreert hoezeer het voetbal, ook bij de juryleden, wordt beheerst door de gedachte dat het spelletje business is. Geld is het doel, waar het eerder de uitkomst was van succes.



    Met PSV houdt ook Gerbrands de handel in stand, hij moet kennelijk wel. Zijn burgemeester in Eindhoven vindt volksgezondheid gelukkig belangrijker dan de financieel-economische belangen van de bedrijfstak voetbal. Boos, 'rabiaat' zelfs, is burgemeester Jorritsma. Zó gruwelijk kwaad werd hij over de kennelijk niet te bedaren intentie van clubs en bond om zich nog níét neer te leggen bij de wetten van de natuur.



    Ja, ook Gerbrands had zich eerder wél voorstander getoond van het afblazen van de competitie. Maar nadat de rijen in Zeist waren gesloten en afgesproken was om af te wachten of er toch nog zou kunnen worden gevoetbald, hoorden we hem niet meer.



    Een openlijk bemoedigend steuntje in de rug van Gerbrands had Jorritsma best verdiend. Dat had meer indruk gemaakt dan de solidariteit van de burgemeester van Waalwijk. Nu kreeg Jorritsma de hoon van de hele voetbalwereld, inclusief de daarin verdwaalde journalisten, over zich heen. Als straf voor zijn realiteitszin.



    De even smalende als felle reacties op de uitspraken van Jorritsma en de hardnekkigheid vanuit Zeist om te willen doorgaan met de competitie, zijn typerend voor het gedachtengoed binnen het voetbal. Een 'onderscheiding' voor Mino Raiola past daar haarfijn bij.

  • 11 april 2020 Brandstof

    BRANDSTOF



    Aan de muur hangt een miniatuurfiets. De handdoek bungelt over het stuur. Twee ventilatoren moeten het zweet in toom houden. Vanaf zijn smarttrainer volgt Mike Teunissen het koersverloop in de namaakversie van de Ronde van Vlaanderen op een beeldscherm voor zich waarop hij zichzelf terugziet als een elektronisch poppetje.



    In de bijkeuken van zijn hoekwoning vlakbij de zandverstuiving in Rosmalen is de ware Ronde van Vlaanderen ver weg. In de digitale vertolking hoeft Mike Teunissen niet bedacht te zijn op windvlagen, op waaiers, op tactische streken van andere ploegen.



    ,,Alle dingen die mooi zijn aan het wielrennen vallen weg", merkt Mike Teunissen op. Hij rijdt mee om zijn sponsors te behagen. Want ook deze 'koers' komt live op tv, 31 kilometer lang in een kleine drie kwartier. Ruim boven de 50 kilometer per uur rijden de dertien renners, waarbij wattages boven de 600 worden gehaald.



    Het blijft surrogaat, ook voor Mike Teunissen. Wel is hij vereerd dat hij werd uitverkoren hiervoor. Het is de bevestiging van zijn status als klassieker-topman bij Jumbo-Visma; zo mag hij zich weer de topper voelen, zoals vorig jaar als de eerste Nederlandse geletruidrager in de Tour na dertig jaar. ,,Mijn eerste top 10-notering in een klassieker", zegt hij spottend over zijn negende plaats.



    Morgen hád Teunissen tot de favorieten voor Parijs-Roubaix moeten behoren, de wedstrijd die hij in 2014 won in de categorie Beloften. Daarop was zijn planning afgestemd, als zijn persoonlijke mikpunt voor 2020. Daarvoor stond hij 'scherper' dan ooit. Totdat de ban van corona alles vergalde.



    Anders dan de meeste teamsporters leven individuele sporters als wielrenners niét van wedstrijd naar wedstrijd. Ze richten zich op doelen, omcirkeld in de agenda, in menig geval nog maanden ver weg. Daarvoor trainen ze, heel specifiek soms.



    ,,Het doel, dát is voor wielrenners de brandstof om te trainen. Zonder echt doel wordt trainen lastig", hoorde ik Merijn Zeeman, de ploegbaas van Teunissen, onlangs zeggen.



    Mike Teunissen schikt zich in zijn lot. De teleurstelling is verwerkt. Zijn aspiraties zijn opnieuw opgeladen. Hij snakt weer naar zweet in de buitenlucht, zonder ventilatoren om zich heen.

  • 4 april 2020 - Dromen


    4 april 2020 - Dromen

    DROMEN



    Wát, als Frenkie de Jong niét had geluisterd naar Abdelhak Nouri? Was Willem II dan even goed af geweest met de doorverkoop van Ajax naar Barcelona? Had RKC dan ook zoveel miljoenen in de schoot geworpen gekregen?



    Zulke vragen komen op bij het lezen van ‘Nouri - Een onvervulde droom’, een boeiende en ontroerende tijdsbesteding nu de sport in quarantaine-stand ligt.



    Het boek is méér dan een schets van de kille houding van Ajax na het lot dat Abdelhak Nouri in juli 2017 trof. Vooral is het een getuigenis van de krachtige persoonlijkheid van deze begaafde voetballer met Marokkaanse roots, donderdag 23 jaar geworden, geboren en opgegroeid in Amsterdam, met de Koran als belangrijkste leidraad in het leven.



    Vlak voordat destijds op een voetbalveld in Tirol het bewustzijn bij hem wegviel, sprak hij nog zijn geloofsbelijdenis uit. In de taal van zijn ouders: 'Ik getuig dat niets of niemand het recht heeft aanbeden te worden behalve Allah en ik getuig dat Mohammed de boodschapper van Allah is.'



    Het zijn, nog altijd, zijn laatste woorden. Zodoende heeft de buitenwacht Appie Nouri nooit mogen kennen zoals hij naar voren komt in het boek dat leest als een heiligverklaring. De kleine Ajacied van maar 1,67 meter blijkt al op jonge leeftijd een voetballer te zijn bij wie groot leiderschap verenigd gaat met een sociale antenne die ver reikt. 'De baas', noemde Marcel Keizer, zijn trainer bij zowel Jong Ajax als Ajax-1, hem al.



    Met die overtuigingskracht haalde Nouri in 2015 Frenkie de Jong over om niét voor PSV, maar voor Ajax te kiezen. De onderhandelingen waren al zo ver gevorderd dat PSV bij Willem II een bod van 250.000 euro had gedeponeerd. Op het EK onder 19 in Griekenland deelden beiden een hotelkamer. Een ideale plek voor bezinning.



    'Ze waren gemaakt voor het Ajax-voetbal, zo goed pasten ze bij elkaar. Bij Ajax zouden ze veel plezier hebben als ze samen op het veld stonden.' Zó hield Appie het voor aan Frenkie, en zo praatte hij ook in op diens vriendin, toen ze enkele dagen in Griekenland was.



    Kort daarna liet ook Marc Overmars zich overreden tot een deal met Willem II. Helaas mocht de gezamenlijke droom van Frenkie en Appie op het hoogste niveau nooit worden vervuld.

  • 28 maart 2020 - In je eentje

    IN JE EENTJE  


    Méér dan een miljoen tv-kijkers volgden zondagmiddag- toen de zon zo aanlokkelijk scheen over bossen en stranden - hoe Oranje in 1988 Europees kampioen werd. Quarantaine-tv, nostalgie voor de oudere garde, verwondering voor jongere generaties.


    Lichtstralen in onzekere tijden zijn het nu - die snedige acties van Marco van Basten, de drive van Ruud Gullit, de fijngevoelige humor van Rinus Michels.


    Wat me ook weer opviel waren de inworpen van Berry van Aerle. Bij PSV moest hij dat klusje meestal aan Eric Gerets overlaten. In dat afzichtelijk shirt met oranje schubben bleek Berry even bedreven in die kunst. Zodra hij de bal opraapte, ging bij de tegenstander het alarm over.


    Een jaar eerder was Van Aerle bij PSV nog gedumpt door Hans Kraay (senior). Kraay haalde liever spelers weg bij Ajax, voor Van Aerle (24 destijds) zag hij geen toekomst meer bij PSV. Daarom werd hij verhuurd aan Antwerp FC, waar Guus Hiddink hem een jaar later toch maar wegplukte. Niet om de plaats van Gerets in te nemen, maar als de opvolger van Willy van de Kerkhof op het middenveld.


    Als rechtsback bleek Van Aerle nog niet vergeten door Rinus Michels. Binnen drie maanden na zijn terugkeer bij PSV debuteerde hij in Oranje. 'Hij is zijn wildheid kwijt. Hij is een speler die zich moeilijk voorbij laat lopen', oordeelde Michels destijds.


    Met Van Aerle kreeg Oranje nieuwe wapens aan de zijlijn. Twee verzilverde voorzetten gaven glans aan zijn debuut, met een 2-0 zege in Polen. Negen maanden later was hij met rugnummer 6 de volle 450 minuten de vaste rechtsback van het team dat Europees kampioen werd. Zijn inworpen vormden een toetje op de aanvalskracht.


    Berry had het zichzelf aangeleerd. In het voetbal van 2020 bestaat zelfs een speciale inworp-coach; ná de keeperstrainer de spitsentrainer en de linietrainer. Liverpool heeft daartoe een Deense specialist ingehuurd, die ook al bij Ajax aan het werk is geweest.


    Berry had geen inworp-coach nodig. 'Op ingooien trainde ge toen voor oe eige. We hadden alleen wat schema's met krachtoefeningen', zegt hij nu.


    In je eentje dus. Zó kan het nog altijd, ook in deze tijden van corona. Of met een ander aan de andere kant, maar dan wel eerst de bal ontsmetten! 


  • 21 maart 2020 - Verweesd afscheid

    IN JE EENTJE


    Méér dan een miljoen tv-kijkers volgden zondagmiddag- toen de zon zo aanlokkelijk scheen over bossen en stranden - hoe Oranje in 1988 Europees kampioen werd. Quarantaine-tv, nostalgie voor de oudere garde, verwondering voor jongere generaties.


    Lichtstralen in onzekere tijden zijn het nu - die snedige acties van Marco van Basten, de drive van Ruud Gullit, de fijngevoelige humor van Rinus Michels.


    Wat me ook weer opviel waren de inworpen van Berry van Aerle. Bij PSV moest hij dat klusje meestal aan Eric Gerets overlaten. In dat afzichtelijk shirt met oranje schubben bleek Berry even bedreven in die kunst. Zodra hij de bal opraapte, ging bij de tegenstander het alarm over.


    Een jaar eerder was Van Aerle bij PSV nog gedumpt door Hans Kraay (senior). Kraay haalde liever spelers weg bij Ajax, voor Van Aerle (24 destijds) zag hij geen toekomst meer bij PSV. Daarom werd hij verhuurd aan Antwerp FC, waar Guus Hiddink hem een jaar later toch maar wegplukte. Niet om de plaats van Gerets in te nemen, maar als de opvolger van Willy van de Kerkhof op het middenveld.


    Als rechtsback bleek Van Aerle nog niet vergeten door Rinus Michels. Binnen drie maanden na zijn terugkeer bij PSV debuteerde hij in Oranje. 'Hij is zijn wildheid kwijt. Hij is een speler die zich moeilijk voorbij laat lopen', oordeelde Michels destijds.


    Met Van Aerle kreeg Oranje nieuwe wapens aan de zijlijn. Twee verzilverde voorzetten gaven glans aan zijn debuut, met een 2-0 zege in Polen. Negen maanden later was hij met rugnummer 6 de volle 450 minuten de vaste rechtsback van het team dat Europees kampioen werd. Zijn inworpen vormden een toetje op de aanvalskracht.


    Berry had het zichzelf aangeleerd. In het voetbalvan 2020 bestaat zelfs een speciale inworp-coach; ná de keeperstrainer de spitsentrainer en de linietrainer. Liverpool heeft daartoe een Deense specialist ingehuurd, die ook al bij Ajax aan het werk is geweest.


    Berry had geen inworp-coach nodig. 'Op ingooien trainde ge toen voor oe eige. We hadden alleen wat schema's met krachtoefeningen', zegt hij nu.


    In je eentje dus. Zó kan het nog altijd, ook in deze tijden van corona. Of met een ander aan de andere kant, maar dan wel eerst de bal ontsmetten! 


    Harry's hokske was zijn domein op Sportpark Den Uil. Ze noemden hem ook wel Harry met het blauwe jasje. Hij was zo'n klusjesman, een toeverlaat voor iedereen, zonder wie geen enkele amateurvoetbalclub kan.


    Ad heette hij, maar ze kenden hem allemaal als Bobby, al sinds hij zijn haren meer dan zestig jaar geleden tot een bebop-kapsel liet knippen. Zonder de zegen van Bobby's kennersoog drong geen enkele speler tot het eerste elftal door.


    Met zulke liefdevolle herinneringen hadden ze in Erp afscheid willen nemen van twee ereleden van de RKVV Erp, twee oudgedienden die gekoesterd werden binnen de club. In deze tijden van corona mág het niet. Dat maakt het extra zwaar dit leed te dragen, voor zowel nabestaanden als hun naasten binnen de vereniging.


    Zeven dodelijke slachtoffers vergde het coronavirus al in Erp. Vijf hadden wel iets met de voetbalclub. De een meer dan de ander; als erelid, als oud-lid, als steun in de rug. Bobby vormde het voetbalgeweten van de club. Harry was altijd in de weer, binnen en buiten. Als hij weer iets op poten had gezet, genoot Doortje op de achtergrond.


    In Erp, een dorp met zo'n vijfduizend inwoners, vormt de voetbalvereniging een spil binnen de gemeenschap. Bijna 800 leden telt de club. In de winter van 1944/1945, in de periode dat Oost-Brabant tot de al bevrijde gebieden van Nederland behoorde, zorgden Britse militairen voor de inspiratie tot oprichting.


    Een soldaat die beweerde profkeeper te zijn in Engeland, ging in het doel staan. Dan daagde hij de jongens uit het dorp uit om hem onder vuur te nemen. Wie raak schoot, mocht kiezen uit een gehaktbal of een sigaret.


    De liefde voor het voetbal is sindsdien van generatie op generatie overgedragen, ruim 75 jaar intussen. Dit seizoen speelt RKVV Erp vol trots in de eerste klasse, veel hoger dan de meeste stadsclubs. De sportieve ambities werden gerealiseerd zonder dat het verenigingsleven er onder leed.


    Clubiconen als Harry en Bobby dragen bij aan de betekenis van een voetbalclub in zo'n kleine dorpsgemeenschap binnen de gemeente Meierijstad. Wrang is het daarom dat RKVV Erp haar harde kern nu geïsoleerd uit handen moet geven; zonder warme handdruk, zonder troost en medeleven. Een verweesd afscheid.

  • 14 maart 2020 - Onwil

    ONWIL


    De duizenden paardensportliefhebbers die volgende week op Indoor Brabant afkomen, worden geacht bij de ingang hun handen te wassen. Een massale handwassing wordt dat, zo komen kerk en sport weer even bij elkaar.


    Het is een van de weinige maatregelen waarmee het coronavirus dichtbij huis de sport raakt. De ruiters en amazones zullen gewoon naar Den Bosch komen, óók uit alle landen waar veel sport nu stil ligt wegens de gevaren.


    Nederlandse sportorganisaties schrikken niet snel van een epidemie. In 1918 overleden 21.000 Nederlanders officieel aan de Spaanse griep. Er werd vrolijk verder gesport. Pas als een voetbalelftal drie zieken telde, mocht de wedstrijd worden afgelast.


    De pokkenepidemie die Tilburg in 1951 trof, leidde tot ingrijpender maatregelen. De haard lag bij een geïmporteerde gier uit India. De hele stad werd geïsoleerd. De treinen mochten niet stoppen. Het overgrote deel van de 123.000 inwoners werd gevaccineerd. Na twee maanden bleken er 51 inwoners besmet geweest van wie er twee waren overleden.


    Het pokkengevaar ontregelde ook Willem II, dat daags voordat de eerste besmetting bekend werd kampioen was geworden in een eerste klasse met onder meer Feyenoord, NAC en Sparta. De eerste twee wedstrijden in de kampioenscompetitie om de landstitel moesten worden uitgesteld. Want Willem II mocht Tilburg niet uit, en geen enkele groep kon nog de stad binnen.


    Na drie weken werden de maatregelen enigszins verzacht en kreeg Willem II toestemming om mee te strijden om het landskampioenschap. Strikte voorwaarden golden daarvoor. Zo konden de bezoekers maximaal dertig personen meenemen, inclusief spelers, en mocht de bus van Willem II naar uitduels er ook niet méér dan 30 vervoeren.


    Bij de thuiswedstrijden werden alleen toeschouwers uit Tilburg toegelaten, op voorwaarde dat ze hun 'pokkenbriefje' konden tonen, als bewijs dat ze waren gevaccineerd. Willem II vond het nogal overdreven. In het weekblad Sportief beklaagde penningmeester Kuysters zich over een financiële schade van vijfduizend gulden.


    In de kampioenscompetitie eindigde Willem II als derde. De ervaring daarin bleek een injectie die een jaar later werkte. Volledig pokkenvrij kon Tilburg toen de landstitel vieren.

  • 7 maart 2020 - Het Pokkenbriefje

    HET POKKENBRIEFJE


    De duizenden paardensportliefhebbers die volgende week op Indoor Brabant afkomen, worden geacht bij de ingang hun handen te wassen. Een massale handwassing wordt dat, zo komen kerk en sport weer even bij elkaar.


    Het is een van de weinige maatregelen waarmee het coronavirus dichtbij huis de sport raakt. De ruiters en amazones zullen gewoon naar Den Bosch komen, óók uit alle landen waar veel sport nu stil ligt wegens de gevaren.


    Nederlandse sportorganisaties schrikken niet snel van een epidemie. In 1918 overleden 21.000 Nederlanders officieel aan de Spaanse griep. Er werd vrolijk verder gesport. Pas als een voetbalelftal drie zieken telde, mocht de wedstrijd worden afgelast.


    De pokkenepidemie die Tilburg in 1951 trof, leidde tot ingrijpender maatregelen. De haard lag bij een geïmporteerde gier uit India. De hele stad werd geïsoleerd. De treinen mochten niet stoppen. Het overgrote deel van de 123.000 inwoners werd gevaccineerd. Na twee maanden bleken er 51 inwoners besmet geweest van wie er twee waren overleden.


    Het pokkengevaar ontregelde ook Willem II, dat daags voordat de eerste besmetting bekend werd kampioen was geworden in een eerste klasse met onder meer Feyenoord, NAC en Sparta. De eerste twee wedstrijden in de kampioenscompetitie om de landstitel moesten worden uitgesteld. Want Willem II mocht Tilburg niet uit, en geen enkele groep kon nog de stad binnen.


    Na drie weken werden de maatregelen enigszins verzacht en kreeg Willem II toestemming om mee te strijden om het landskampioenschap. Strikte voorwaarden golden daarvoor. Zo konden de bezoekers maximaal dertig personen meenemen, inclusief spelers, en mocht de bus van Willem II naar uitduels er ook niet méér dan 30 vervoeren.


    Bij de thuiswedstrijden werden alleen toeschouwers uit Tilburg toegelaten, op voorwaarde dat ze hun 'pokkenbriefje' konden tonen, als bewijs dat ze waren gevaccineerd. Willem II vond het nogal overdreven. In het weekblad Sportief beklaagde penningmeester Kuysters zich over een financiële schade van vijfduizend gulden.


    In de kampioenscompetitie eindigde Willem II als derde. De ervaring daarin bleek een injectie die een jaar later werkte. Volledig pokkenvrij kon Tilburg toen de landstitel vieren.

  • 29 februari 2020 - Aanraakbaar

    AANRAAKBAAR


    Als de propagandisten van het wielrennen hun geliefde sport bezingen, valt gauw de term aanraakbaar. Want wielrenners zijn immers zo makkelijk te benaderen; ze zijn één met het volk, met hun supporters en sponsors, met de journalisten ook - zolang het startschot nog niet is gevallen.


    Zo zal het ook vandaag gaan in Gent bij de Omloop Het Nieuwsblad. Het is de opening van het wegseizoen in West-Europa, het traditionele weerzien met de Vlaamse hellingen en kasseien.


    In 't Kuipke, een overdekte wielerbaan, kunnen 3000 toeschouwers terecht om te klappen voor de 175 renners die zich één voor één op een podium presenteren. Op een groot plein naast het aanpalende museum blijft er daarna nog tijd voor een handtekening en een selfie.


    Hoe anders zal dat zijn op zaterdag 15 augustus bij de Vuelta in Den Bosch. De start van de tweede etappe ligt binnen de muren van de Citadel, een fort dat is gebouwd tijdens de laatste fase van de Tachtigjarige Oorlog; om ons te wapenen tegen de verjaagde vijand uit Spanje.


    De keuze voor die locatie komt van Huib van Olden, de wethouder van sport in Den Bosch. Doorgaans roept hij weinig associaties met sport op, maar voor de Vuelta liet Van Olden zich de laatste jaren graag in Spanje inviteren.


    Liefst 300.000 euro trok Bossche wethouder uit om de Ronde van Spanje binnen te halen. Maar hooguit 250 bezoekers kunnen getuige zijn van presentatie en start. Méér ruimte blijft er niet over binnen de Citadel. Een exclusief voorrecht wordt dat voor sponsors en andere genodigden, voor de happy few dus.


    De ware liefhebbers zullen zich moeten behelpen met een verrekijker, in de hoop een glimpje op te kunnen vangen van de ceremonie op de Citadel.


    Om de belangstellenden zo effectief mogelijk naar andere delen van de stad te lokken, worden er acht zogeheten Plaza's ingericht. Acht locaties op de route van 7,5 kilometer waarlangs het peloton nog kalmpjes door de binnenstad en het Paleiskwartier trekt. Daar zal vooral gegeten en gedronken worden.


    Rond een zo'n Plaza zal zelfs een NK Slowbiking worden gehouden, een cult-event waarbij zo langzaam mogelijk een traject van 11 meter moet worden afgelegd. Dáár zullen de deelnemers dan wél aanraakbaar zijn.

  • 22 februari 2020 - Antisemitisme

    ANTISEMITISME


    Aanhangers van PSV hebben zich op 2 februari bij de uitwedstrijd tegen Ajax schuldig gemaakt aan antisemitische spreekkoren. Ruim twee weken lang werd dit verzwegen, totdat minister Grapperhaus het dinsdag plotseling openbaarde in de Tweede Kamer.


    Ook na de onthulling van de minister bleef het stil hierover, in schril contrast met de opwinding over het in de Verenigde Staten zwaar beladen n-woord dat Ron Jans de kop heeft gekost als coach van FC Cincinnati.


    Op mijn vraag aan de KNVB over Ajax - PSV werd me gemeld dat er een 'vooronderzoek' loopt. Of we er nog van horen is de vraag. In Zeist blijkt een groot tapijt te liggen waaronder veel kwalijke voorvallen verhuld blijven.


    Minister Grapperhaus noemde het incident na vragen over de rapportage van het CIDI, het Centrum Informatie Discriminatie Israël. Dit instituut signaleerde een schokkende toename van antisemitische incidenten in 2019, met liefst 35 procent. Van de 182 incidenten, waarbij het online-verderf buiten beschouwing is gelaten, deden zich er 16 voor in de sport. Een verdrievoudiging tegenover 2018, in álle gevallen in het voetbal.


    Negen clubs worden in het CIDI-rapport genoemd in relatie tot antisemitisme. Veruit het grootste aandeel hierin komt van aanhangers van Feyenoord, met name rond de drie wedstrijden met Ajax als tegenstander.


    Hebben we na al deze incidenten ook maar iets vernomen dat leek op afschuw, op excuses, op sancties, op maatregelen om het tegen te gaan? Nee, ze werden grotendeels verdonkeremaand.


    Zo'n zelfde vervolg lijkt ook in de maak voor de uitingen bij ADO - PSV waarop Mohamed Ihattaren vorige zaterdag zo ontdaan reageerde. Volgens ADO-supporters hadden ze in hun spreekkoren heus niet verwezen naar diens onlangs overleden vader. Nee, ze hadden 'Homo's vieren carnaval' gezongen... Dat mag dus kennelijk wel volgens ADO, dat de eigen fans snel vrijpleitte.


    Het verzwijgen van zulke misstanden heeft niets bijgedragen aan een oplossing. Laten we ze daarom openlijk blijven signaleren. Daarom ook moet PSV nu opkomen voor Mo Ihattaren. Anders dringt onvoldoende het besef door hoe boosaardig antisemitisme en racisme zijn, hoe pijnlijk dit kan worden ervaren door mensen die zich geraakt voelen.

  • 15 februari 2020 - Nieuwe Yuri's

    Nieuwe Yuri’s


    Een handstandje op een spoorbrug, hangend boven het water. Zo trekt Yuri van Gelder de aandacht in zijn laatste serie afbeeldingen op Instagram. Zo werpt hij zich op als pleitbezorger voor behoud van de fietsspoordijk in de Baardwijkse Overlaat tussen Drunen en Waalwijk.


    Geruisloos is er een eind gekomen aan zijn turncarrière. Op zijn eigen website laat hij zich nog wel zien in het tenue van TeamNL, met de Nederlandse vlag op de borst. Zijn blik is vervuld van de voldoening die opkomt na een geslaagd nummertje aan de ringen. Maar bij elke volgende click stuit je op een doodlopende straat. Zo stil is het geworden rond Yuri.


    Eind december dook Yuri van Gelder nog wel op bij het Sportgala; in smoking, te midden van veel Nederlandse topsporters die wel uitkijken naar de Olympische Spelen van komende zomer. ,,Tokio is van de baan", zei Yuri daar. Hij hoopt nu op een mooi afscheid als professioneel turner. Het liefst gaat hij een sportschool runnen.


    De pijn van zijn uitbanning op de Olympische Spelen van 2016 zeurt nog na bij de 36-jarige ex-turner. Als een crimineel werd hij afgevoerd, op het vliegtuig gezet, enkele dagen voor 'zijn' finale. Alleen maar omdat de nacht voor hem langer had geduurd dan was afgesproken. Als een vorm van revanche wil Van Gelder nu ook coach worden. Hij wil turntrainers die nooit in de ringen hebben gehangen, bewijzen dat hij wél weet wat topsport inhoudt. Yuri als rolmodel, als voorbeeld.


    Als coach kan Van Gelder de nieuwe Yuri's ook waarschuwen voor het despotisme van de bobo's. Cor Hellingman vindt hij aan zijn zijde. ,,We kunnen wachten op een nieuwe zaak Van Gelder", zegt Cor Hellingman deze week op de website sportknowhowxl.nl.


    Cor Hellingman is advocaat van professie. In 2016 behartigde hij zonder enig resultaat de belangen van Van Gelder in diens gerechtelijke procedure tegen NOC*NSF, de instantie die tot uitzetting uit Rio had besloten.


    ,,Van Gelder had veel meer kans gemaakt als hij in Rio was gebleven. Hij had zich kunnen beroepen op de regels van het IOC. In die zin had hij geen regels overtreden. De juridische bijstand kwam te laat", stelt de advocaat.


    De nieuwe Yuri's zijn alvast gewaarschuwd. Cor Hellingman zal ze graag bijstaan.

  • 8 februari 2020 - Jawoord

    HET JAWOORD


    In de strijd om het kampioenschap van Brabant heeft Willem II vanavond bij PSV vermoedelijk het meest te vrezen van Mohamed Ihattaren. Een junior nog, een eenzame schittering tussen de donkere wolken. Zó weinig allure rest er nog bij PSV; na de knie-crash van Donyell Malen, na het vertrek van Steven Bergwijn, na het nog diepere verval dat volgde op het ontslag van Mark van Bommel.


    Mohamed Ihattaren wordt woensdag 18 jaar. Dan mag hij zijn dure leaseauto zonder begeleiding gaan besturen. Achter het stuur telt zijn sterrenstatus nog niet, bijvoorbeeld als de politie hem regelmatig dwingt tot stoppen. Niet om een handtekening of shirt te vragen, evenmin voor een selfie.


    ,,Sinds ik mijn rijbewijs heb, word ik bijna ieder weekend aangehouden. Zeker in Eindhoven. Een jonge Marokkaan kan blijkbaar niet in een mooie auto rijden. Ik word er soms gek van", vertelt hij in het magazine Helden.


    Op zulke momenten beseft Mohamed Ihattaren hoezeer de vooroordelen voortleven.


    Hij neemt ze voor lief. Met de steun van zijn familie koos hij vorig najaar voor een interlandcarrière bij Oranje, níét met Marokko.


    Op zijn zeventiende al moest hij meteen de knoop doorhakken, op nadrukkelijk aandringen van Ronald Koeman, onthult Ihattaren in Helden: ,,De bondscoach wilde een uitspraak van me. Ik keek mijn moeder recht in haar ogen aan, zei tegen haar in het Arabisch: ja? Toen knikte ze 'ja'."


    Het jawoord werd in Nederland bejubeld als een Oranje-treffer. ,,Het mooiste moment van het jaar. Een integratiesucces, waar iedereen met een hart voor voetbal bij stond te juichen. Voor Ihattaren is Nederland zijn land", betoogden de D66-politici Rob Jetten en Jan Paternotte in de Volkskrant.


    Zulke reacties zullen Mohamed Ihatttaren weleens aan het denken zetten. Dan moet hij zich een speelbal in een politieke belangenstrijd wanen.


    Mohamed Ihattaren wil vooral voetballen, zonder politieke druk, ook al is dat lastiger geworden in zo'n dolend team als PSV. Daarin heeft niemand nog de status om hem te corrigeren; daar is hij, als bijna-jongvolwassene, nu al uitgegroeid tot de belangrijkste speler.


    Blijf dan maar eens overeind - op het veld, in het verkeer en onder alle andere ballast.

  • 1 februari 2020 - Crimefighter

    CRIMEFIGHTER


    Ootmoedig klonk het, zo berouwvol als FC Den Bosch donderdagavond de schuld op zich nam voor de racistische uitingen vanuit de aanhang, inmiddels elf weken geleden. In schril contrast daarmee stond de spierballentaal van Gert Veurink, politieman in Oost-Nederland. In zijn vrije tijd crimefighter in het profvoetbal.


    Als aanklager in de tuchtzaak tegen FC Den Bosch somde Veurink op wat de club zoal te verwijten viel. Zijn woorden kregen extra kracht door het toch al verderfelijke wangedrag nog eens aan te dikken. ,,Vilein", noemde iemand van de tuchtcommissie het zelfs zoals de aanklager de zwartepieten-actie van Bossche fans bij de intocht van Sinterklaas in zijn 'requisitoir' had betrokken.


    ,,We zitten in een nieuw tijdperk. Eerder opgelegde straffen doen weinig recht aan de huidige situatie met veel maatschappelijke onrust rond racisme", betoogde de aanklager. Hij had geen boodschap aan alle al getroffen maatregelen én de diepe buiging van FC Den Bosch.


    ,,De tranen van Mendes Moreira zijn niet voor niets geweest. Ze motiveren ons tot in onze vezels om een andere club te worden. FC Den Bosch vóór 17 november is al een andere club dan FC Den Bosch ná 17 november", stelde Jan-Hein Schouten als voorzitter van de club tegenover de aanklacht. 


    De vraag is of ook de scheidsrechters, spelers, supporters én aanklager sindsdien een andere weg zijn ingeslagen. Gevreesd moet worden dat 17 november lang niet overal een keerpunt was, hét moment waarop tot de stadions het besef doordrong hóe boosaardig racisme is.


    Twaalf dagen na de k-kreten in De Vliert werd een speler van Jong PSV racistisch uitgejouwd door fans van Helmond Sport. De scheidsrechter rapporteerde het incident. Vrijwel geruisloos seponeerde de aanklager het voorval, in no-time was het onderzoek afgerond. 'Wel aannemelijk, geen bewijs', luidde de uitleg. Soortgelijke incidenten bij ADO Den Haag en Telstar werden vervolgens ook maar verdoezeld, alsof racisme zo snel was uitgeroeid.


    Eén incident vindt de crimefighter kennelijk voldoende om de boze buitenwacht te laten zien dat het de KNVB ernst is met de aanpak van racisme. Een ferme straf moet nu een afschrikwekkende werking hebben. Ondertussen smeult het kwaad verder in de hele maatschappij.


  • 25 januari 2020 - Caféhumor

    CAFEHUMOR  


    Eerst kwamen hun boeken, rijkelijk gevuld met onthullingen over uitspattingen met seks, drugs en rock-'n-roll. Inmiddels dringen de sporters ook door tot het theater. Alsof het een kunstvorm is, mogen voormalige voetballers en wielrenners hun avonturen exploiteren op de zwaar gesubsidieerde podia.


    Het zijn lucratieve klusjes voor bijvoorbeeld René van der Gijp, Wim Kieft, Bas Nijhuis en Thomas Dekker. Wie met Joop Zoetemelk zijn Tourzege van 1980 wil beleven, is op 2 juni voor 46 euro welkom in het Theater aan de Parade in Den Bosch. (Een week later kun je in het Chassé Theater in Breda voor 12 euro bij dezelfde voorstelling terecht!)


    In Cultuurcentrum Tiliander in Oisterwijk zat donderdagavond Bud Brocken op het podium; samen op de bank met Sierd de Vos, de cult-commentator van Ziggo. De lach golfde twee uur lang door de bijna volle zaal, voor 18,50 de man.


    Bud Brocken (62) was als voetballer van Willem II een publiekslieveling. Hij bezat een heerlijke trap- en dribbeltechniek. Zijn gepolijste voorzetten resulteerden regelmatig in treffers. In 1983 speelde Bud Brocken vijf keer in het Nederlands elftal, samen met onder anderen Ruud Gullit en Marco van Basten. ,,Qua sfeer vond ik het verschrikkelijk, met kliekjes van Ajax, Feyenoord en PSV. Ruud Gullit mocht zelfs zijn vrouw meebrengen en ging apart met haar eten", vertelde Brocken onder meer.


    Bij Willem II speelde Brocken in een tijd dat de meeste spelers nog uit Tilburg en omstreken kwamen. Alleen zijn voornaam is Amerikaans. Hij is ontleend aan de bijnaam van zijn vader Jan. Senior was ruim tien jaar lang de spits van LONGA, dat in 1944 als zuidelijk kampioen om de landstitel streed.


    Jan Brocken werd bekend als Bud Brocken toen het Amerikaanse filmduo Abbott en Costello voor humor in de oorlogsjaren zorgde. Vanwege zijn gelijkenis met Bud Abbott kreeg Jan Brocken de bijnaam Bud, een intrigerend brokje erfgoed.


    Want: hoe konden twee Amerikaanse komieken zo populair worden tijdens de Tweede Wereldoorlog, terwijl de bioscopen beroerde tijden doormaakten? En, vormde de troetelnaam Bud in Tilburg een verhuld protest tegen de Duitse bezetting?


    Het zijn vragen die blijven hangen na een avondje theater vol met caféhumor.

  • 18 januari - Smoor

    SMOOR  


    Ramen dicht, mondkapjes op, huisdieren moesten binnenblijven. Maar op de buitenbanen van de Australian Open werd gewoon getennist. In Melbourne, honderden kilometers van de bosbranden vandaan, veroorzaakten de rookdampen deze week volop hoestbuien en droge kelen.


    Speelsters gingen neer, ballenkinderen verloren het bewustzijn. Maar de business moest doorgaan, ook al waren het nog slechts trainingen en kwalificatiepotjes. Liefst 232 miljoen euro ging er vorig jaar om in het eerste grote tennistoernooi van het jaar. Dan worden de zaken kennelijk belangrijker dan de gezondheid.


    Ook Indy de Vroome trotseerde de luchtvervuiling, die opliep tot het tienvoudige van wat gebruikelijk is op de drukst belaste verkeersknooppunten in Europa. Op de wereldranglijst staat de 23-jarige tennisster uit Cromvoirt op 207 gerangschikt. Daardoor was ze in Australië veroordeeld tot kwalificatiewedstrijden, lonkend naar een premie van 56.000 euro waarmee het bereiken van het hoofdtoernooi wordt gehonoreerd.


    Na twee setjes, twee keer met 6-3, was het al afgelopen voor Indy de Vroome. Het zal haar de lust niet ontnemen om verder te jagen op nieuwe successen. Nieuwe ronde, nieuwe kansen.


    Haar liefde voor tennis is nooit gedoofd. Ruim twee jaar lag Indy de Vroome eruit. Als gevolg van de ziekte van Lyme verloor ze aan kracht, raakte ze snel vermoeid, kon ze op de trainingen geen belasting meer aan.


    Pas in 2019 voelde ze zich hersteld. Ze won vier toernooien op het tweede niveau van het wereldtennis, maar met haar prijzengeld is Indy de Vroome in al die jaren nog niet verder gekomen dan 147.000 dollar. Een schijntje in professionele tenniskringen.


    'Het doel is nog steeds nummer één van de wereld te worden', zei Indy de Vroome onlangs in NRC. Ze klonk bloedserieus, overtuigd van haar mogelijkheden.


    Ooit werd zo'n toekomst haar voorgehouden. Op haar twaalfde won ze in Amerika een toernooi dat als een WK in haar leeftijdscategorie werd aangemerkt. Ze kreeg vette contracten, managementbureau IMG en Nike stippelden haar pad naar de top uit. Indy de Vroome is nooit verder gekomen dan de 177ste plaats.


    Haar honger laat zich niet stillen, ook niet als je in Melbourne letterlijk de smoor in krijgt.

  • 11 januari 2020 - Borussiaopa

    BORUSSIAOPA


    Niet elke voetballiefhebber in Tilburg is automatisch supporter van Willem II. 'Natbollen', knorde Jan van Leeuwen zodra het over Willem II ging. Zondagnacht nam hij dat ene vleugje verbittering mee in een eeuwige slaap.


    De weerzin van Jan van Leeuwen (1930-2020) stamde uit de tijd dat Willem II in Tilburg bekend stond als de 'club van de fabrikanten'. Jan van Leeuwen voetbalde aan de andere kant van de stad; bij NOAD, bij de club van het werkvolk.


    Bij de invoering van het betaald voetbal in 1954 speelden beide clubs op het hoogste landelijke niveau. Als topscorer van NOAD, linksbinnen in het spelsysteem van toen, schoot Jan van Leeuwen zijn club in 1956 de gloednieuwe eredivisie in. Voor 10 gulden per punt.


    Vier jaar mocht NOAD zich eredivisieclub blijven noemen. De club bestaat niet meer, met LONGA en RKTVV is het in 2017 opgegaan in de FC (FusieClub) Tilburg.


    Tot 1971 heeft NOAD het volgehouden in het betaald voetbal. Rond die tijd vond Jan van Leeuwen een nieuwe club waar hij zijn voetballiefde kon uitdragen. Een heel bijzondere, Borussia Mönchengladbach, de huidige nummer 2 van de Duitse Bundesliga.


    Bijna veertig jaar lang bezocht Jan van Leeuwen vrijwel elke thuiswedstrijd van Borussia, meestal op zaterdagmiddag, twee maanden geleden voor het laatst. Daar klapte hij voor Günter Netzer, Berti Vogts, Lothar Matthäus en Stefan Effenberg - Duitse voetballers die we hier vaak hebben verketterd.


    Op vijf kwartier rijden van Tilburg werd de oudste seizoenkaarthouder geëerd als een fenomeen. Jan junior werkt er al jarenlang mee aan de fansite Torfabrik.de. Voor de belevenissen van zijn vader houdt hij op Instagram een account bij onder de naam Borussiaopa.


    De clubliefde van Jan van Leeuwen is niet alleen overgeslagen naar zijn zoon. Als trainer in het amateurvoetbal is hem zelfs een Duitse bijnaam toegedicht. Meistermacher - omdat Jan van Leeuwen erin slaagde zoveel amateurclubs naar een kampioenschap te leiden.


    RKDSV, RKTVV, Vlijmense Boys, Gilze en Best Vooruit werden alle kampioen met Jan van Leeuwen als trainer. Bij al die clubs denken ze nu met waardering terug aan hem, in de geest van de tekst op de rouwkaart: 'Mooie herinneringen sterven nooit.'


  • 4 januari 2020 - El Toro

    EL TORO  


    Oud-international werd hij genoemd, maandagmorgen vroeg, in het NOS Journaal op Radio 1. In Mexico was Vincent Janssen nog aan het feesten. Landskampioen met Monterrey CF. Een hoogtepunt in zijn voetbalcarrière.


    Geestdriftig bejubelden liefst 150.000 aanhangers hem bij de huldiging. Videobeelden laten zien hoe de gouverneur speciaal de spits uit Oss fêteert. En hoe Janssen met een sombrero op zijn hoofd, een blikje bier in zijn linkerhand, de menigte toezingt.


    Oud-international? Dan denk ik aan de jaarlijkse Nieuwjaarswedstrijd die vandaag voor de 87ste keer wordt gespeeld. Dan gaat het toch over Kees Rijvers, die dit jaar 94 wordt en nog kras en helder van geest is. Dan hebben we het misschien ook wel over Jorrit Hendrix of over Bart Ramselaar.


    Vincent Janssen is 25 jaar. Ja, zijn laatste interland draagt een baard van meer dan twee jaar, we zijn hem uit het oog verloren. Maar doet hij onder voor Luuk de Jong?


    Met zeven goals in zeventien interlands scoorde Janssen in Oranje beter dan De Jong (met vijf in 24). Daverend was zijn entree, onbevangen en trefzeker, vlammend tegen Frankrijk en Engeland. Zijn optreden op Wembley maakte zoveel indruk dat Tottenham Hotspur hem in 2016 voor 20 miljoen euro wegkocht bij AZ.


    Een spits die niet scoort, verliest zijn zelfvertrouwen, ondervond Janssen bij de Spurs. Hij droeg weliswaar rugnummer 9 maar de goals waren en bleven voor Harry Kane. Blessures knaagden verder aan zijn moreel. In drie jaar tijd zakte zijn 'beurswaarde' naar 6 miljoen.


    Zo'n bedrag is al te min voor de miskopen van PSV. Voor veel méér geld zelfs lokte de Eindhovense club Hirving Lozano en Erick Gutiérrez weg uit Mexico. Naar Janssen was eerder wel eens gehengeld, maar niet opnieuw toen Luuk de Jong moest worden vervangen.


    Geen enkele Nederlandse club toonde in de zomer nog interesse in hem. Nu is hij een held in Mexico, bij de winnaar van de Noord- en Midden-Amerikaanse Champions League, bij de halvefinalist in het WK voor clubs. Zijn familienaam is in Monterrey een doopnaam voor kinderen geworden. El Toro (De Stier) noemen ze hem, vanwege zijn tomeloze inzet en zijn daadkracht. 


    Hier vrijwel vergeten, verafgood aan de andere kant van de wereld.