12 oktober 1985

Wie kan zich dat voorstellen, FC Den Bosch derde in de eredivisie? Medio oktober 1985 hebben alleen Ajax en PSV na tien wedstrijden méér punten verzameld. Van opwinding is nog lang geen sprake, ook niet in de krant. Één keer per week gaat een journalist van het Brabants Dagblad langs bij de training en nemen we in het kleedkamertje van Rinus Israël de week door. Clubwatchers en voorlichters bestaan nog niet, gelukkig maar.

 

De spelers van FC Den Bosch zijn veelal parttimers, de meesten hebben een baan, voordat ze in de namiddag naar de training komen. Op vrijdag 12 oktober 1985 rekenen ze op een vrij weekeinde. De eredivisie ligt stil. Daartoe is besloten omdat de internationals van Oranje, vrijwel allemaal nog in Nederland spelend, zich in Zeist moeten voorbereiden op twee beslissende wedstrijden tegen België. De inzet is deelname aan het WK van 1986.

Het vrije weekeinde van FC Den Bosch wordt op vrijdag alsnog geschrapt als de trainer zijn spelers overvalt met de mededeling dat ze zich op zaterdagmiddag moeten melden voor een oefenwedstrijd. Morrend slikken de spelers die boodschap, gissend naar wat ze te wachten staat. Wáár? Dat horen ze later wel. Hoe kunnen ze dat te weten komen? Mobiele telefoons kennen we nog niet in 1985. Internet? Mail? Socials? Apps? Nooit van gehoord. Voetbal-talkshows moeten nog worden uitgevonden. Geheime afspraken lekken niet snel uit.

Thuis krijgt Roger Schouwenaar, de spits van FC Den Bosch, laat op vrijdagavond zijn trainer aan de telefoon. Schouwenaar, én zijn vrouw Marianne, willen weten hóe ver hij zaterdag van huis moet. Marianne staat op het punt om te bevallen, haar man moet toch bereikbaar blijven. ,,Ergens in de buurt van Zeist", mompelt Israël. Méér laat hij niet los.

Die vrijdagmiddag heeft Leo Beenhakker, de bondscoach van Oranje, in Zeist met een stalen gezicht verklaard dat Oranje in het weekeinde alleen gaat trainen en dat er een teamuitje staat gepland. ,,Nog een oefenwedstrijd in petto? Nee, die hebben we niet nodig."

Niemand van de pakweg dertig journalisten van kranten, weekbladen, radio en tv twijfelt aan zijn woorden. Niemand neemt zich voor op zaterdag nog langs te gaan in Zeist. Voor Brabant Pers, het samenwerkingsverband van drie Brabantse kranten, volg ik Oranje op de voet, uit en thuis. Journalisten, spelers en alles wat er om heen hangt, trekken gezamenlijk op. Interviewafspraken kunnen nog rechtstreeks worden gemaakt zonder dat een 'mediamanager' tussenbeide komt of meeluistert. De NOS koestert zijn monopolie, op nog maar twee tv-kanalen, zonder concurrentie van de pas tien jaar later opgekomen commerciële tv-zenders als RTL of SBS.

Voor de berichtgeving over FC Den Bosch is de geïnteresseerde voetballiefhebber grotendeels aangewezen op het Brabants Dagblad. Van oudsher al is Omroep Brabant voornamelijk georiënteerd op Eindhoven en omstreken. Het lokale radiostation heeft nauwelijks zendtijd. FC Den Bosch kent nog geen eigen kanalen. Andersom beschouwt de club de regionale krant als enig medium om te communiceren met de achterban. In die geest handelen ook de spelers. Op die vrijdagavond dat voor de Oranje-volgers het weekeinde ingaat, belt Roger Schouwenaar. De speler van FC Den Bosch vraagt of ik iets weet van een oefenwedstrijd van Oranje. Nee, toch komen we dan samen tot de conclusie dat FC Den Bosch op zaterdag best wel eens 'ergens in de buurt van Zeist' sparringpartner van Oranje zou kunnen zijn. Niemand bij FC Den Bosch wil dat bevestigen. Israël niet, de manager evenmin, zelfs de buschauffeur is geheimhouding opgelegd. Schouwenaar vertelt me dat hij de pieper van zijn werk zal meenemen, dan kan zijn vrouw hem zo nodig oppiepen.

Met fotograaf Jan Verhoeff spreek ik af om zaterdagmiddag de bus van FC Den Bosch te volgen. Die leidt ons inderdaad naar het KNVB-centrum in Zeist. Dus toch. Geduldig wachten we af. Het schijnsel van de lampen heeft nauwelijks belangstellenden kunnen lokken. Beveiligers zijn er niet te bekennen. Het Brabants Dagblad zal exclusief getuige zijn van een oefenwedstrijd van het Nederlands elftal.

Vanwege het effect dat zijn foto dan krijgt, kiest Jan Verhoeff voor een plekje in de struiken. Bij de aftrap neem ik plaats op een bankje waar ook de buschauffeur zit. Aan de overkant zie ik hoe Rinus Michels, als technisch directeur de ware baas van Oranje, een grommende blik op mij richt. Is het dan toch uitgelekt...

Afgesproken is dat FC Den Bosch de speelwijze kopieert die van België wordt verwacht. In het scenario past een snel doelpunt van Marco van Basten. In het laatste half uur verslapt de concentratie, tot woede van Hans van Breukelen. FC Den Bosch stoot van 2-2 door naar 2-4.

'

Niet alleen die nederlaag irriteert Beenhakker, méér nog ergert hem dat de uitslag niet geheim kan blijven. Op de achtergrond trekt Rinus Michels een grimmig gezicht. Leergierig volgt assistent-coach Dick Advocaat hoe getergd Leo Beenhakker reageert. Nerveus en schreeuwerig bijt Beenhakker mij toe: ,,Kunnen we dit niet stil houden? Moet dit echt in de krant? Een sik krijg ik er van. Kunnen we dan nooit eens op ons eigen zijn? Zo'n uitslag gaat toch weer een eigen leven leiden. Daar hik ik tegen aan. Het gaat niet om mij, maar het vertrouwen van die gasten krijgt weer een deuk als iedereen dadelijk over die uitslag begint te zeuren...''

Dat blijkt nogal mee te vallen in de recreatiezaal in Zeist waar we na afloop gewoon welkom zijn. Ruud Gullit en Marco van Basten zakken weg voor de tv, Ronald Koeman gaat biljarten, Frank Rijkaard hangt aan de bar, sommigen babbelen na met de spelers van FC Den Bosch. ,,Deze wedstrijdjes hebben toch totaal geen zin", zucht Ronald Spelbos.

Tegen 20.00 uur krijgen de spelers van FC Den Bosch een lunchpakket toegestopt en de wenk om op te krassen. De internationals moeten aan tafel en willen verder met rust worden gelaten.

Ook op zondag worden ze niet gestoord met lastige vragen over die sinistere verliespartij tegen FC Den Bosch. In het NOS-programma Langs de lijn mag Leo Beenhakker op zondagmiddag vertellen over een geslaagde viswedstrijd, gewonnen door Rinus Michels en Joop Hiele, met Freek de Jonge als genodigde voor de vrolijke noot. De oefenwedstrijd op zaterdag blijft onbesproken.

Het verslag zal pas maandag in de krant verschijnen. Lange tijd weet ook Teletekst van niets. Pas in de avonduren besluit de KNVB dan toch maar het persbureau ANP te informeren. In een summier bericht wordt gemeld dat het Nederlands elftal een oefenwedstrijd heeft gespeeld tegen FC Den Bosch met als uitslag 2-4. Veel meer kunnen ook Kees Jansma en Tom Egbers niet vertellen als ze het bericht in achtereenvolgens de zondageditie van KRO's Brandpunt en Studio Sport voorlezen.

Op de dag van Oranjes nederlaag in Brussel wordt Roger Schouwenaar, de spits met de pieper, vader van zijn zoon Tom. Daarom gaat hij op donderdag niet trainen. Schouwenaar: ,,Waarom niet, vroeg Israël. Moest ik hem ook nog uitleggen dat mijn vrouw was bevallen. Nou en, zei-ie toen."