16 juli 1980

De zwenk van Johan van der Velde,  én de tuimeling van Joop Zoetemelk, zijn we nog niet vergeten als in de 18^e etappe iets soortgelijks gebeurt. Nu is Raymond Martin, nummer 3 in het klassement, daarvan de dupe. Op drie kilometer van de finish, 1358 meter hoog in het ski-resort Prapoutel-les-Sept-Laux, moet Johan van der Velde plotseling uitwijken voor een van de talloze motoren. Té driest trekt hij aan zijn stuur, Raymond Martin komt ineens klem te zitten, hard gaat hij onderuit. Dat kost hem 42 seconden verlies op Zoetemelk.

,,Ik moest wel naar links zwenken, maar daar zat ook al een motor. Daardoor reed Martin tegen mij aan, en pats, daar lag hij ineens. Toch wel lullig hoor”, blikt Van der Velde terug op dat moment. Niet toevallig rijdt hij in de slotkilometers bergop helemaal voorin. De hele etappe al, over pitte Alpen-cols als de Colombière, de Aravis en de Champlaurent, heeft hij gas gegeven. Geen enkele belager mag nog kans krijgen het Zoetemelk lastig te maken.

Zo ver gaat Van der Velde in zijn temposlag dat Sven-Ake Nilsson los raakt, Hennie Kuiper afhaakt  en ook Johan De Muynck het contact verliest. Zelfs Joop Zoetemelk moet aan de teugels trekken. ,,Als  ik wat overdreven hard ging, riep Joop nog wel eens ho, maar wat wil je. Je wordt opgezweept door al die Nederlanders langs de kant”, legt de ‘locomotief’ van de gele trui uit.

,,Johan heeft een verschrikkelijk goeie finale gereden”, looft Zoetemelk zijn adjudant. ,,Ze hebben allemaal zitten sterven in zijn wiel. Zodoende kon ik reserves over houden voor het eind, mocht dat nog nodig zijn.”

Zelfs dat voorbehoud blijkt overbodig als Martin door toedoen van Van der Velde ten val komt. In het klassement loopt de voorsprong van Zoetemelk op tot 5.22 op Martin, 5.30 op Kuiper en 8.37 op De Muynck. De beloning voor Van der Velde is de witte trui, als de beste jongere in het klassement.

Johan van der Velde neemt de trui over van Jean-René Bernaudeau, uit de ploeg van Hinault, die na 75 kilometer moet opgeven met té pijnlijke achillespezen. Daardoor komt de witte trui virtueel in handen van de Belgische neoprof Ronny Claes. Dat perspectief laat hem dromen van onverwachte glorie. Claes neemt zoveel risico’s om zijn zeven minuten voorsprong op Van der Velde vast te kunnen houden dat hij onderuit gaat en de etappe voor hem met vleeswonden aan hoofd, armen en benen eindigt in het ziekenhuis van Grenoble.

Opnieuw blijkt daarmee een vloek te rusten op een eretricot in deze Tour. Eerder al is Philippe Tesnière in de eerste bergtrui te laat binnengekomen. Vervolgens verlaat Bernard Hinault met gele trui aan via de keukendeur de Tour en daarna neemt Jan Raas in het groen plaats in de volgauto van verzorger Ruud Bakker.

Al die andere klassementen interesseren Joop Zoetemelk niet. Ook de etappezeges in de bergen laat hij aan anderen. In de 18^e etappe, mag de Belg Ludo Loos met ruim vijf minuten voorsprong solo de finish bereiken. In het rijtje met Jos De Schoenmaecker en Mariano Martinez is Loos de volgende onbeduidende winnaar van een Alpenetappe.

 ‘De wormen’, noemt Jacquet Goddet, een van de twee Tour-directeuren, die ‘tweederangs’ winnaars van Alpenetappes in zijn dagelijkse kroniek in L’Équipe. Volgens Goddet heeft de Tour behoefte aan heroïek en grote namen. Ook Joop Zoetemelk heeft hem nog niet enthousiast kunnen maken.